محمد رجائی - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
نادر حبیب زاده - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

آلودگی هوا یکی از پیامدهای پیشرفت صنعت و توسعه شهرنشینی محیط زیست، سلامت ساکنین را بطور جدی تهدید می نماید. طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی در سال 2012، سالانه 3/7 میلیون مرگ ناشی از آلودگی هوا رخ داده واهواز و سنندج از لحاظ آلودگی هوا به ریگردها بترتیب اولین و سومین شهر آلوده جهان بوده است. بنابراین چایش آلاینده ها و منابع انتشار آنها به منظور تهیه و تدوین برنامه های مدیریتی ضروری است از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین کیفیت بهداشتی هوای شهر سقز باتکیه بر شاخص بهداشت کیفیت هوا AQI در شهر سقز در دو نیمه سال های 99 و 98 پاییز و زمستان 98 و بهار و تابستان 99 انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهشی بوده که ابتدا اطلاعات ساعتی مربوط به پنج آلاینده از دستگاه سنجش آلودگی هوای سقز جمع آوری گردید با توجه به معیارهای سازمان بهداشت جهانی اعتبارسنجی گردید وداده های که دارای اعتبار کافی بودند باتوجه به دستورالعمل های موجود به غلظت استاندارد تبدیل شده و در نهایت شاخص کیفیت هوا از طریق درون یابی بین غلظت آلاینده ها برای پنج آلاینده معیار CO ،NO2 ، SO2 ، PM و 10 PM2.5 و O3 محاسبه و برمبنای جدول استاندارد کیفیت بهداشتی هوا در گروه های خوب، متوسط، ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم، خیلی ناسالم، خیلی خطرناک طبقه بندی شد. نتایج نشان داد که کیفیت هوای شهر سقز، براساس استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست و مقادیر 180 داده ثبت شده برای هر آلاینده در طی 365 روز سال، 292 روز هوای سالم AQI=0-50 بود 40 روز هوای متوسط 100-51 ، 10 روز هوای ناسالم برای گروه های حساس 150-101با رنگ نارنجی و 23 روز هوای ناسالم با رنگ قرمز 151-200 بوده است. همچنین عمده ترین آلاینده مسئول ذرات معلق کمتر از 2/5میکرون PM2.5 شناخته شد. نتایج حاکی از آن است که کیفیت هوا در شهر سقز نسبتاً خوب بوده و برای پیشگیری از آلودگی مخصوصاً ذرات معلق بایستی برنامه مدیریت و کنترل آلودگی در مسیر کمربند سبز و همچنین کاشت جنگل و درختان مقاوم به گرد و غبار قرارگیرد.

آلودگی هوا شاخص کیفیت هوا، ذرات معلق، سقز