هوشنگ نجفی - دانشیار، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دانشکده پزشکی، گروه فیزیولوژی

سلول های بافت کلیه نیز مانند هر بافت دیگر برای اینکه سالم و فعال باقی بمانند نیازمند دریافت اکسیژن و مواد غذایی کافی از طریق گردش خون هستند و در صورتی که خونرسانی به آنها برای مدتی قطع گردد می تواند منجر به آسیب های متعدی گردد که تحت عنوان آسیب حاد کلیوی خوانده می شود. برای بقایبافت ایسکمی شده خونرسانی مجدد ضروری است، اما خود اسیب مضاعفی را ایجاد می کند که تحت عنوان ضایعات ناشی از ایسکمی / خونرسانی مجدد I/R نامیده می شود. ضایعات کلیوی حاصل از I/R شامل آسیب های لایه اندوتلیال عروق، آسیب های توبولی و التهاب فضای بینابینی هستند. مکانیسم ایجاد این آسیب ها کاملا شناخته نشده است. اما استرس اکسیداتیو و التهاب نقش موثری در ایجاد آنها دارد. گیاهان دارویی از زمان باستان در دمای بیماری های مختلفی استفاده شده است. یکی از این گیاهان دارویی از زمان باستان در درمان بیماری های مختلفی استفاده شده است. یکی ازاین گیاهان نخل خرما است که از بخش های مختلف آن (ازجمله گرده نخل) برای مراقبت از بیماری های متعددی استفاده شده است مطالعات مختلف نشان داه اند که عصاره گرده نخل دارای اثرات متعدد از جمله آنتی اکسیدانتی و ضد التهابی است. بنابراین، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی گرده نخل در برابراختلالات عملکردی و استرس اکسیداتیو القا شده توسط I/R در کلیه رت است. رت های مورد بررسی در این مطالعه به 4 گروه کنترل، شاهد،ایسکمی ـ خونرسانی مجدد، و ایسکمی ـ خونرسانی مجدد دریافت کننده عصاره گرده نخل با دوز mg/kg.bw 150 تقسیم شدند. N=8 در پایان آزمایش غلظت کراتینین و اوره خون اندازه گیری شد و استرس اکسیداتیو از طریق اندازه گیری مالون دی آلدهید، قدرت احیاکنندگی آهن سه ظرفیتی بافتی، کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز در بافت کلیه بررسی گردید. جهت آنالیز دیتاها از آزمون ANOVA یک طرفه استفاده گردید و سطح معنی داری داده ها P<0.05 در نظر گرفته شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد I/R کلیوی سبب افزایش کراتینین و اوره خون P<0.001، مالون دی آلدهید و کاهش قدرت احیاکنندگی آهن سه ظرفیتی، کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز P<0.01 بافت کلیه می گردد. عصاره گرده نخل سبب کاهش معنی دار کراتینین، اوره مالون دی آلدهید و افزایش معنی دار قدرت احیا کنندگی بافت، کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز بافت کلیه گردد. عصاره گرده نخل سبب محافظت از کلیه در برابر اختلالات عملکردی و استرس اکسیداتیو القا شده توسط I/R می گردد.

عصاره گرده نخل، ایسکمی خونرسانی مجدد، استرس اکسیداتیو، آسیب حاد کلیوی.