علی ویانی - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

پژمردگی فوزاریومی از مهمترین بیماریهای عدس و نخود در مناطق دیم کشور میباشد. از آنجائی که ارقام مقاوم همیشه در دسترس نبوده و کنترل شیمیایی نیز توأم با خطرات زیست محیطی میباشد لذا کاربرد آنتاگونیستهای باکتریایی، برای مهار بیماری مطلوب تر میباشد. در بررسیهای آزمایشگاهی، باکتریهای Bacillus methylotrophicus و B. subtilis در کشت متقابل با قارچ Fusarium oxysporum f. sp. ciceris عامل پژمردگی نخود و F. oxysporum f. sp. lentis عامل پژمردگی عدس توانستند از رشد میسلیومی آنها ممانعت کنند. قارچ کش رورال تی اس پس از مخلوط شدن با محیط کشت، توانست به طور کامل مانع رشد میسلیومی قارچهای بیمارگر شود. هر دو باکتری، موجب افزایش معنیدار درصد جوانه زنی بذور عدس شده ولی رورال تی اس باعث کاهش معنیدار این شاخص در مقایسه با شاهد شد. در بذور نخود، تفاوت این تیمارها با شاهد معنیدار نبود. پرایمینگ بذور با باکتریهای آنتاگونیست و قارچکش، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه را در گیاهچه های نخود و عدس در مقایسه با شاهد به صورت معنیداری افزایش داد. در شرایط گلخانه ای، تمامی تیمارها توانستند بیماری را در گیاهان نخود و عدس به طور معنیداری مهار نمایند. با توجه به کارایی خوب عوامل زیستی مورد بررسی و کاربرد آسان آنها به همراه بذور، می توان این روش را به کشاورزان دیمکار توصیه کرد.

پرایمینگ، پژمردگی فوزاریومی، عدس، نخود، مهار زیستی