الناز عالی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه،
شهرام منافی - استادیار دانشگاه ارومیه

تحلیل میکرومورفولوژیکی مقاطع نازک خاک ثابت کرده است که این نوع مطالعات ابزاری ارزشمند در شناسایی داده ها و نشانه های موجود در خاک و همچنین بهدلیل قدرت تفکیک بالای آن در تعیین فازهای جداگانه و متوالی تکامل خاک، ابزاری قدرتمند برای شناخت فرآیندهای پدوژنتیکی خاک و منافذ خاک هستند. لذا میتوان از میکرومورفولوژی به نحو موثری برای بررسی منافذ خاک که در صحرا و با چشم غیر مسلح امکان پذیر نیست، استفاده کرد. در تحقیق حاضر، جهت بررسی میکرومورفولوژیکی منافذ برخی از خاکهای آهکی غرب دریاچه ارومیه، مقاطع نازک از 4 پروفیل خاک به کمک میکروسکوپ پولاریزان مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی مقاطع نازک نشان داد خاکهای مورد مطالعه دارای ساختمان میکروسکوپی (pedal) هستند و منافذ آنها کانالها، ووگها و پلانارها میباشد. اندازه منافذ کانالی 20μm -3/48 mm، منافذ ووگی 15 μm -2/64 mm، و منافذ پلانار μm-8-54، و فراوانی آنها به ترتیب 35-45%، 45-50% و 5-25% بدست آمدند. براساس نتایج حاصله، احتمالا منافذ ووگی در اثر تجمع و اتصال ذرات رس و آهک تشکیل شده-اند. درحالیکه منافذ کانالی دارای منشا زیستی بوده و تجزیه بقایای ریشه گیاهان و جانوران خاک عامل ایجاد این منافذ هستند. حفرات پلانار نیز در اثر انبساط و انقباض طی فرآیندهای خشک و مرطوب شدن خاک ایجاد شده اند.

ارومیه، منافذ پلانار، منافذ کانالی، منافذ ووگی، میکرومورفولوژی