محمدحسین باغبان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی سمنان

بازارهای سنتی به مثابه ستون فقرات شهرها در ایام گذشته عمل میکردند. مهمترین وظیفه بازارهای سنتی علاوه بر رونق اقتصادی اتصال قسمت های مختلف یک شهر و کاربری های مختلف به یکدیگر بوده ا ست. بازار های سنتی نقش پذیری بسیار بالایی در کنار نقش تجاری خود داشته اند. سوال اصلی در این پژوهش مطرح میکند که آیا عنا صر کالبدی بازارها به گونه ای بوده ا ست که سبب افزایش تعاملات اجتماعی اقشار مختلف شود. بدین منظور ابتدا با بررسی فضاهای موجود در بازارهای سنتی به وسیله تحقیقات و مطالعات کتابخانه ای و سپس به کمک بررسی های میدانی بازار سمنان عنا صر کالبدی بازار سنتی شهر سمنان جدا سازی گردید. کاروان سراها، مساجد، تکایا، حسینیه ها، سراها، خان ها، تیم ها، تیمچه ها، قیصریه ها، چهارسوق ها، حمام ها، آب انبارها، اماکن متبرکه و امامزاده ها از فضاهای موجود در بازار های سنتی و بازار شهر سمنان بوده است. با وجود چنین تعدد فضایی، این اماکن سنتی به شکل نمونه ای کوچک شده از یک شهر عمل میکردند. تجمع این تعداد از فضاها در یک مکان با کارکرد ها مختلف سبب افزایش قابل توجهی از مراجعت مردم و همچنین افزایش تعاملات اجتماعی بین اقشـــار گوناگون جامعه که برای رفع نیاز های خود به بازار مراجعه میکردند، میشـــود. به زبان دیگر بازارها با در کنار یکدیگر جمع نمودن فضـــاهایی با کارکرد های مختلف مسبب ملاقات افراد و افزایش روابط و تعاملات اجتماعی در میان اقشار مختلف شهر سمنان بوده اند.

بازار سرپوشیده سمنان، سمنان، تعاملات اجتماعی، معماری سنتی، کالبدی