نجمه کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته ارتباط تصویری، دانشگاه شهید رجایی تهران.
عین الدین صادق زاده - استادیار، رشته ارتباط تصویری، دانشگاه شهید رجایی تهران.
فریبا شاپوریان - استادیار، رشته هنرهای تجسمی، دانشگاه شهید رجایی تهران.

گرافیک محیطی جزء لاینفک زندگی شهری شده است و سعی در تصحیح ارتباط انسان با محیط دارد. بحث فرهنگ سازی در همین مقوله مطرح میشود. هیچ ابزار اجرایی نمیتواند در این بخش به اندازه گرافیک محیطی قوی و مؤثر و نزدیک به مخاطب باشد، بنابراین متولیان امور زیباسازی شهر باید به این مهم به خوبی واقف باشند تا با طراحی صحیح محیط بتوانند رفتارهای مناسب و مطلوب در شهروندان به وجود آورند. حوزه طراحی گرافیک محیطی چنان وسیع است که وامدار بیشتر هنرهاست و با انواع فناوریهای جدید در ارتباط و از آنها بهره مند است. از وسایل حمل و نقل شهری، مترو به عنوان پرکاربردترین این وسایل، روزانه مسافران زیادی را جا به جا میکند و یک فضای جدید است که میتوان از آن برای معرفی فرهنگ و هویت ایرانی به مسافران استفاده کرد.در این پژوهش پس از بررسی تاریخچه ساخت برخی از ایستگاه های مترو ایران که شامل مترو شهرهای تهران، مشهد و اصفهان است، سعی بر آن است این ایستگاها را از نظر طراحی گرافیک محیطی، تأثیرپذیری و استفاده از المانهای فرهنگی آن شهر و منطقه مورد مطالعه و ارزیابی قرار گیرد. پس از بررسیهای انجام شده مشاهده گردید که طراحی بسیاری از ایستگاه های مترو ایران در هویت ایرانی _ اسلامی ما ریشه دارد. در واقع میتوان به کمک طراحی گرافیک محیطی مناسب پیوندی میان فضای جدید مترو با هویت ایرانی برقرار کرد. روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی است و تحقیقاتی بر اساس مطالعات میدانی برای دستیابی به جزییات طراحی مد نظر در این فضاها انجام گرفته و ابزار آن مشاهده و عکس برداری است.

گرافیک محیطی، ایستگاه مترو، هویت ایرانی، مترو ایران.