فاطمه کمالی - دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی، گرایش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید باهنر کرمان
بهار ستارزاده - دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی، گرایش علوم تربیتی،دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید باهنر کرمان
نرجس رستگاری - دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه فرهنگیان کرمان، پردیس شهید باهنر «استاد راهنما»

مشارکت فعال دانش آموزان در فرایند یاد دهی و یادگیری، یکی از مباحث اساسی است که توجه بسیاریاز محققان را به خود جلب کرده است، زیرا فعالیت دانش آموز موجب درگیری ذهنی آنها و افزایش میزانیادگیری خواهد شد. در این تحقیق، محققین درصدد برامدند میزان فعال بودن کتاب علوم پایه ی ششمابتدایی سال تحصیلی 98-99 را مورد بررسی قرار دهند تا مشخص شود کتاب حاضر تا چه میزان، زمینهی درگیری دانش اموزان با محتوا را فراهم می کند. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای ویلیامرومی صورت گرفته است. نوع تحقیق در این پژوهش، توصیفی است و جامعه ی اماری، کل کتاب علومتجربی پایه ششم ابتدایی است. و تمام محتوای متن ها، پرسش ها و تصاویر مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است. نتایج پژوهش حاکی از ان است که ضریب درگیری متن، 1/0057 است که نشان می دهدمتن کتاب علوم ششم ابتدایی به شیوه ی فعالی نوشته شده است. ضریب درگیری سوالات 22/5 تعیینشده که نشان دهنده ی این است که سوالات این کتاب بسیار فعال است و دانش اموزان را بیش از حدبه چالش می کشاند. همچنین در بخش تحلیل تصاویر، ضریب درگیری 1/44 است که نشان می دهدتصاویر کتاب علوم ششم ابتدایی نیز به صورت فعال ارائه شده است. به طور کلی متن و تصاویر کتابعلوم ششم ابتدایی به علت قرار داشتن در بازه ی توصیه شده توسط ویلیام رومی (1/5-0/4)، فعالهستند اما سوالات این کتاب، بسیار زیاد فعال هستند؛ چرا که ضریب درگیری به دست امده از تحلیلسوالات، عددی بیشتر از بازه ی فعال بودن است.

تحلیل محتوا، تکنیک ویلیام رومی، کتاب درسی، پایه ششم ابتدایی، فعال و غیر فعال بودن دانش اموزان، ضریب درگیری