طیبه عباسی - دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی
هادی عزیزی - دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی
رضا ناظمیان - استاد تمام زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی

مقالۀ حاضر معرّفی اجمالی هدف و مسیر سفرهای تخیّلی به جهان ماوراء است. اغلباین سفرها به جهان پس از مرگ صورت گرفته و تفاوت عمدۀ آن ها قبل از اسلام ایناست که در غرب این سفرها به اعماق تاریک زمین انجام شده، امّا در شرق به سمتآسمان و روشنایی بوده است. بعد از اسلام این نوع ادبیّات تحت تاثیر معراج پیامبر اسلامصلى الله عليه وسلم رشد چشمگیری یافته و کم کم بر استفاده از آن برای نشان دادن راه کمال و نقدجامعه و نجات افزوده شده است. پس از قرن چهارده میلادی در اروپا این سفرها با هدففوق رشد چمشگیری یافتند. برخی از این سفرها برای یافتن راه سیر و سلوک معنویصورت گرفته است. این نوع ادبی در سراسر جهان بسیار به هم نزدیک شده و زمینۀمناسبی جهت مطالعات تطبیقی فراهم کرده است. در این مقاله موضوع مورد تحقیق درسه بخش سفرهای تخیّلی در مشرق زمین، معراج نامه ها و سفرهای تخیّلی در مغرب زمینبه شکل تطبیقی بررسی شده است.

سفرنامه، تخیّل، معراج نامه، هدف، مسیر