غلامرضا هاتفی اردکانی - دبیر آموزش و پرورش و مدرس دانشگاه
امیررضا دادآفرین - دانشجوی دبیری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان استان فارس

شاعران، در گذشته از آداب و رسوم مردم به عنوان یکی از درون مایه های آثار خویش بهره برده اند و تحتتاثیر این عوامل اجتماعی بوده اند تا به اثر خود، رنگ ملّی بخشیده و فرهنگ و سنّت های جامعه را در پیچ و خمحوادث از گَزند فراموشی حفظ کنند و آن را به آیندگان، منتقل کنند. شمس الدّین محمّد حافظ شیرازی، غزلسرای قرن هشتم، توجّه خاصّی به فرهنگ مردم زمان خود داشته است به گونه ای که می توان از لابه لای سروده هایاو بسیاری از آن آداب و رسوم را استخراج کنیم. در این پژوهش سعی شده، با استفاده از روش توصیفی و کتابخانه ای،مصادیقی از این گنجینه ی ادبی، بررسی شود. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که، حافظ، آشنایی عمیقی بافرهنگ مردم، آداب، رسوم و پندارهای مردم زمانه ی خود داشته است بطوری که دیوان او، منبع بسیار با ارزشی دراین حوزه به شمارمی آید. در این نوشتار پس از تعیین و شناسایی آداب و رسوم، به نقد و تحلیل نمونه های یافتهشده، پرداخته شده است.

غزلیّات، حافظ، آداب و رسوم، باورها، اجتماع