ریخت‌شناسی قندیل‌های شیشه‌ای ایران در قرن‌های سوم تا ششم هجری قمری

بیان مسئله: شیشه­ گری از جمله هنرهای ارزنده سرزمین­ ایران است که پیشینۀ آن به هزاران سال پیش می ­رسد. این هنر در طول دوران اسلامی با برخورداری از پیشینه تاریخی و هنری غنی، وارد مرحله نوینی می ­شود به طوری­ که قرن­ های سوم تا ششم ه.ق از مهم ­ترین عصرهای شیشه­ گری دوران اسلامی ایران به شمار می ­رود. پژوهش حاضر در نظر دارد به مطالعه ریخت­ شناسانۀ قندیل ­های شیشه­ ای دوران اسلامی ایران بپردازد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش ­ها است؛ قندیل ­های شیشه­ ای ایران به لحاظ ریخت­ شناسانه دارای چه ویژگی ­های بصری هستند و عناصر ثابت و متغیر قندیل­ های شیشه­ ای ایران در قرن­ های سوم تا ششم ه.ق چه بوده  است؟ هدف: هدف این مقاله شناخت ساختار کلی قندیل­ های شیشه ­ای ایران، اجزا و همچنین عناصر تشکیل دهنده ثابت و متغیر آن است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات آن از طریق منابع کتابخانه­ای گردآوری شده است. یافته‌ها: قندیل­ های شیشه­ ای از عناصر ثابت بدنه، گردن، پایه و حلقه‌آویز تشکیل شده ­اند. فرم بدنه قندیل­ های مذکور شلجمی-کروی و گلدانی کشیده است و گردن آن­ ها بلند و کوتاه با فرم­ های استوانه­ ای و شیپوری است وتنوع قندیل‌های شیشه ­ای ایرانی، ناشی از نحوه اعمال حلقه آویز و محل قرارگیری آن در دهانه یا میانه بدنه آن­ ها  و نیز تزیینات آثار مذکور و افزودن خمیر شیشه در دهانه این اشیاء است.