سیدمنصور باقری - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نورآباد ممسنی

در این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی به بررسی اهمیت صلح و سازش و نقش آن در احقاق حق و پیشگیری از اطاله دادرسی خواهیم پرداخت. مقوله احقاق حق و اجرای عدالت، حل اختلافات و فصل خصومت و منازعات مردم مهمترین و اساسی ترین وظیفه ای است که در شرع مقدس و قوانین برای قاضی و قوه قضائیه تعریف شده است . امروزه شوراهای حل اختلاف به عنوان یک نهاد مدنی برآمده از بطن مردم و اقشار جامعه، بخش مهم و عظیمی از این وظیفه سنگین و حساس را به دوش می کشد. شوراهای حل اختلاف بخشی از بدنه و اجزاء دادگستری ها هستند که از برخی جهات مأموریت و امور محوله به آنها از دادسرا ها و دادگاه ها با اهمیت تر است. اساس فلسفه وجودی شوراهای حل اختلاف بنیانگذاری صلح و سازش در اختلافات مردم است هر چند در کنار این وظیفه ذاتی و اساسی در محدوده اختیارات تفویض شده احکامی را صادر می کنند. در واقع اطاله دادرسی یکی از موانع بزرگ دادخواهی و عدالت گستری در سطح جامعه است که متأسفانه نظام قضایی ما به شدت گرفتار آن شده است. حجم بالای پرونده ها نه تنها موجب کندی روند رسیدگی شده است، بلکه سبب شده است که بسیاری از افراد از احقاق حق خود از طریق مراجع قضایی ناامید باشند و احساس کنند هزینه صرفنظر کردن از حقوق حقه خود کمتر از هزینه مراجعه به دادگستری است ، که در این راستا بخشنامه ای مبنی بر اهمیت صلح و سازش و نقش آن در احقاق حق و پیشگیری از اطاله دادرسی صادر گردید. که در ادامه پژوهش به آن خواهیم پرداخت. در واقع مقوله احقاق حق و اجرای عدالت، حل اختلافات و فصل خصومت و منازعات مردم مهمترین و اساسی ترین وظیفه ای است که در شرع مقدس و قوانین برای قاضی و قوه قضائیه تعریف شده است. امروزه شوراهای حل اختلاف به عنوان یک نهاد مدنی برآمده از بطن مردم و اقشار جامعه، بخش مهم و عظیمی از این وظیفه سنگین و حساس را به دوش می کشد. آمارها حاکی از آن است که بسیاری از منازعات و دعاوی سنگین و پرونده های مهم در این شوراها مورد رسیدگی و منجر به صلح و سازش می شود.

صلح و سازش ، احقاق حق ، پیشگیری ، اطاله دادرسی.