نرگس خاتون دولت آبادی - پژوهشگر، پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری، تهران، ایران
علی عبدالهی نسب - دبیر کمیته آب، پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری، تهران، ایران
آرش تقی پور زارعی - پژوهشگر، پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری، تهران، ایران
علی محمد سلطانی - عضو هیئت علمی، پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری، تهران، ایران

در دهه های اخیر، وضعیت منابع آب موجود در دنیا به خصوص منطقه خاورمیانه به سطح بحرانی رسیده است. برنامه ریزی در جهت استفاده از منابع آب با توجه به مفاهیم توسعه پایدار و تاب آوری سیستم های منابع آب از جمله مفاهیمی است که در حال حاضر برای گذر از این بحران مورد توجه قرار گرفته است. تاب آوری در واقع توانایی یک سیستم در تحمل تنش های وارده به آن و کارا ماندن و همچنین بازگشت به سطح کارایی مورد نظر است. از این رو، ارزیابی تاب آوری سامانه های آب و فاضلاب، می تواند به ارائه راهکارهای مناسب در پیش بینی پاسخ سیستم به تنش های وارده به آن و کارا ماندن در آینده کمک نماید. گام اول در جهت ارزیابی تاب آوری، شناسایی وضعیت کنونی سیستم و چالش های آن می باشد. بر این اساس، پژوهش کاربردی و توصیفی - تحلیلی حاضر، با هدف الویت بندی چالش ها و تدوین روابط علی و معلولی ما بین آن ها در نظام مدیریت و بهره برداری سامانه های آب و فاضلاب کشور به منظور تدوین راهبردهای تاب آوری آن درپژوهش های آینده صورت گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش برای اولویت بندی و شناسایی روابط علی و معلولی چالش ها، روش DEMATEL می باشد. براساس نتایج این مطالعه، سه عامل عدم توجه کافی به مفهوم توسعه پایدار در سیاست گذاری ها، عدم وجود یا ضعف در نظارت بر اجرای صحیح قوانین و مقررات مرتبط با مدیریت منابع آب کشور و همچنین عدم وجود طرح جامع آمایش سرزمینی در توسعه شهرها تأثیرگذارترین چالش ها در حوزه آب و فاضلاب کشور می باشد. همچنین آلودگی منابع آب و اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی اثرپذیرترین عامل ها می باشند.

تاب آوری، توسعه پایدار، مدیریت و بهره برداری سامانه های آب و فاضلاب، سیستم های منابع آب