علیرضا مرادی - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مدیریت منابع انسانی، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران.
شهامت حسینیان - دانشیار، گروه مدیریت منابع انسانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.
سیدکمال واعظی - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران.

زمینه و هدف: یکی از الزامات موفقیت برنامه‌های توسعه شایستگی کارکنان دانشی، توجه به ترجیحات فکری آنهاست. در این پژوهش، الگوی ماهیت‌شناسانه‎ای از راهبردهای ماهرسازی و توسعه شایستگی‌های کارکنان دانشی، بر پایه سبک تفکر ترجیحی آنان ارائه شده است. روش: این پژوهش کاربردی، استقرایی، تفسیری و کیفی است و با روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد اجرا شده است. 21 خبره مدیریت منابع انسانی، در این پژوهش مشارکت کرده‎اند که بر اساس نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از روش داده‌بنیاد کوربین و استراوس و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل شده است. یافته‌ها: ماهرسازی و توسعه شایستگی‌های کارکنان دانشی، پدیده محوری این الگو است. عوامل علّی آن را سه مقوله فردی، اجتماعی ـ محیطی و سازمانی ـ قانونی شکل داده است. راهبردها نیز سه مقوله توسعه شایستگی، ماهرسازی و توسعه فردی مبتنی بر ترجیحات A، B، C و D را شامل می‎شود. عوامل مداخله‌گر، از سه مقوله فرهنگی ـ سازمانی، نگرش فردی و نگرش مدیران ارشد تشکیل شده است. همچنین ملاحظات مربوط به عوامل تسهیل‌کننده توسعه‌بخشی، عوامل زمینه‌ای الگو را تشکیل داده‌اند و در نهایت، سه مقوله توسعه ‌فردی، سازمانی و اجتماعی پیامدهای این الگو را تشکیل می‌دهند. نتیجه‌گیری: تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه شایستگی‌ها و مهارت‌های کارکنان دانشی متناسب با ترجیحات فکری چهارگانه آنها، میزان موفقیت و اثربخشی این برنامه‌ها را ارتقا خواهد داد؛ زیرا بدین ترتیب، شایستگی‌ها و مهارت‌های مرتبط با هر یک از این ترجیحات فکری شناسایی و اقدام‎های لازم برای توسعه آنها مشخص می‌شوند.

توسعه شایستگی, ماهرسازی, کارکنان دانشی, ترجیحات فکری