محمدحسین افشردی - استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه عالی دفاع ملی
شهرام شجاعی استبرق - دانشآموخته دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

داشتن اطلاعات از صحنه عملیات و دشمن در طول تاریخ نظامی جهان، در میزان موفقیت و پیروزی نقش اساسی داشته است. در گفتمان نظامی معاصر، غافلگیری اغلب به منزله ضریب فزاینده نیرو تعریف میشود؛ چیزی که اثربخشی نیروهای یک طرف را در مبارزه و جنگ افزایش میدهد. تاکید اسلام بر کسب آمادگی همهجانبه مسلمانان که آیه «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه»،.(انفال ۶۰) مثال بارز و روشن آن میباشد و فرمایشات پیامبر گرامی اسلام صلهاللهعلیه وآل وسلم  و ائمه اطهار علیهمالسلام مشخص مینماید حفظ آمادگی در مسیر دفع تهدیدهای و جلوگیری از غافلگیری در مقابل دشمنان شناخته شده و ناشناخته مسلمانان همواره توصیه شده است. یکی از روشهای نوین تامین اطلاعات هشداردهنده در جهت جلوگیری از غافلگیری، گرداوری اطلاعات الکترونیکی به ویژه با استفاده از سامانههای پرنده میباشد که با توجه به توان رصد گسترده و در عمق میتواند در جلوگیری از غافلگیری در برابر تهدیدات کنونی موثر باشد. در این مقاله نوع تحقیق توسعهای- کاربردی بوده و روش انجام آن موردی – زمینهای است. بهمنظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روشهای کتابخانهای و از روش میدانی با استفاده از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. یافتههای تحقیق درخصوص ارائه الگوی مناسب جهت بهرهبرداری حداکثری از اطلاعات الکترونیکی هواپایه در جهت جلوگیری از غافلگیری جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدات ناهمطراز، شناخت مهمترین کارکردها و نتایج اطلاعات الکترونیکی هواپایه و تبیین میزان نقش آنها و تبیین ابعاد، مولفهها و شاخصهای اطلاعات الکترونیکی هواپایه که در موضوع جلوگیری از غافلگیری جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدات ناهمطراز موثر میباشند احصا گردیده است.

غافلگیری, اطلاعات الکترونیکی هواپایه, تهدیدات ناهمطراز, هشیاری, اطلاعات علائم و هشدار