شبنم طراحی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
حسن حاج نجاری - استادیار، بخش باغبانی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج
فوژان بدیعی - استادیار، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج

امروزه با افزایش سطح تولید میوه سیب در جهان، صنایع فرآوری و تبدیلی آن نیز در سطح وسیعی گسترش یافته است. سیب یکی از منابع استخراج پکتین است . پلیمر طبیعی پکتین به صورت پروتوپکتین غیر محلول بخشی از غشاهای بین سلولی گیاهان را تشکیل می دهد و در چسبیدن سلول ها به یک دیگر کمک می کند، این پلیمر طبیعی کاربردهای صنعتی متعددی دارد و در صنایع دارویی، تولید مربا، ژله و مارمالاد از اهمیت بالایی برخوردار است . یافتن ارتباط بین بیوسنتز پکتین با سایر خواص بیوشیمیایی کمک ش ایانی در انتخاب رقم مناسب برای استخراج پکتین می نماید. در این تحقیق برخی صفات مهم فیزیکوشیمیایی شامل میزان پکتین pHکل مواد جامد محلولTSS)اسید قابل تیترTA) و سفتی بافت در ارقام گلدن دلیشز ، رددلیشز، گرانی اسمیت و همچنین رقم بسیار پاکوتاهCrab) بومی آزایش که در باغبانی به عنوان پایه ارقام تجارتی بومی سیب مطرح است، اندازه گیری شد. کلیه بررسی های پومولوژیک در زمان رسیدن کامل میوه انجام شد. نتایج مقایسه میانگین های صفات فیزیکوشیمیایی اندازه گیری شده، نشان داد که گرانی اسمیت و رقم بومی آزایش از بالاترین سطح پکتین وpH پایین برخوردارند و از این نظر بین آن ها و رایج ترین ارقام سیب در ایران و جهان شامل رددلیشز و گلدن دلیشز تفاوت معنی دار وجود دارد . بررسی های تکمیلی نشان داد که همبستگی منفی بین میزان بیوسنتز پکتین با سطحpH وجود دارد . بنابراین بیوسن تز پکتین با کاهشpH در سلول افزایش می یابد ولی در مورد قندها عکس این نتیجه مشخص شد، زیرا مقایسه تکمیلی نشان داد که رقم آزایش ضمن تولید بالاترین میزان قند، از نظر بیوسنتز پکتین نیز در سطح مطلوبی نسبت به ارقام تجارتی رد دلیشز و گلدن دلیشز قرار دارد . رقم آز ایش رقم پاکوتاه بومی تقریباً منحصر به فردی است زیرا این رقم به دلیل تحمل درصد بالای آهک خاک، با خاک های کشور سازگار بوده و ظرفیت بالای ژنتیکی از نظر درصد بسیار بالای میوه بندی دارد و از قدرت رشد بسیار کمی برخوردار است که تمام این صفات، تولید این رقم را از نظر اقتصادی توجیه می کند . بنابر این با توجه به امکان کشت این محصول در باغات متراکم و اقتصادی بودن تولید این رقم در کشور و بالا بودن میزان پکتین آن در مقایسه با ارقام تجاری، می تواند در صنایع فرآوری و استخراج پکتین در سطح وسیعی مورد استفاده قرار گیرد

سیب، بیوسنتز پکتین،آزایش، خواص فیزیکوشیمیایی Ph