مهران فلک ناز - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه ایلام
پرویز حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه ایلام
علی اشرف مهرابی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام

در حال حاضر با توجه به افزایش بی رویه جمعیت تأمین سلامت و بهداشت جمعیت بیش از شش میلیاردی ساکنان کره زمین از طریق تولید داروهای نوترکیب و واکسن ها، دستیابی به روش های درمان کم هزینه بیماری ها و یافتن درمان بیماری های لاعلاج و تشخیص سریع تر و مؤثر تر بیماری های گوناگون از جمله بیماری های ژنتیکی از وظایف زیست فناوری پزشکی میباشد . هدف از اصلاح گیاهان دارویی، افزایش کمیت و کیفیت آن دسته از مواد مؤثره در این گیاهان است که در صنایع دارویی از اهمیت خاصی برخوردار هستند. در سا لهای اخیر توجه خاصی از جانب سازمان های مختلف در کشورهای جهان در ارتباط با اصلاح این گیاهان صورت گرفته است. امروزه در جوامع صنعتی و در بسیاری از کشورهای پیشرفته و درحال توسعه، استفاده از طب سنتی و گیاهان دارویی برای حفظ سلامتی، به دلیل افزایش اعتماد مردم به استفاده از این گیاهان، بسیار چشمگیر است. بیوتکنولوژی با آنکه در ابتدای راه تکامل خود است اما اثرات برجسته ای بر جنبه های تئوری و عملی زندگی بشر برجای نهاده بطوری که هیچ یک از انواع دیگر پژوهشهای علمی را نمی توان یافت که در مدت زمانی بدین کوتاهی ، چنین رشد قابل توجهی داشته و پیشرفتهای بسیاری در عرصه های اکولوژی ، ژنتیک ، میکروب شناسی ، زیست شناسی مولکولی و تکنولوژی کشت سلولهای گیاهی و جانوری ایجاد کرده باشد و در ضمن دارای ویژگیهای صرفه جویی در منابع تجدد ناپذیر ، حداقل تاثیر منفی بر محیط زیست و تضمین کننده هماهنگی بین رفاه بشر و اقتصاد باشد . روشهای بیوتکنولوژیک به منظور تکثیر و افزایش توان ژنتیکی گیاهان ارویی و همچنین شناسایی سریعتر و دقیقتر ژنوتیپ هایی که فرآورده بیشتری دارند و سودمند تر هستند به کار می روند در تحقیق حاضر سعی شده تا با استفاده از منابع مختلف و روشهای بیوتکنولوژیک که می توانند در زمینه افزایش بهره وری گیاهان دارویی به کار روند معرفی و توضیح داده شوند که این روشها عبارتند از: 1- کشت بافت گیاهی که خود شامل بازایی ر شرایط آزمایشگاهی، بازایی از طریق جنین های - سوماتیکی، حفاظت گونه های گیاهان ارویی از طریق نگهداری در سرما، تولید متابولیت های ثانویه از گیاهان دارویی 2 مهندسی ژنتیک 3- نشانگر های ملکولی.

بیوتکنولوژی – افزایش بهره وری - گیاهان داروویی - مواد موثره