معصومه توکل نیا - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
علی صادقی سفیدمزگی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
نرگس شیروانی بروجنی - دکتری تخصصی مهندسی صنایع، مدیر ارشد منبعیابی و تامین، شرکت سولیکو کاله، تهران، ایران
غلامرضا قربانی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان- ایران

در این پژوهش، برای قیمتگذاری شیر یک روش چند مولفهای پیشنهاد و با روش فعلی مابه التفاوت جزئی مقایسه شد. برای این منظور از خصوصیات کمی و کیفی شیر خام و محصولات لبنی، اطلاعات اقتصادی مربوط به قیمت فروش و هزینه تولید محصولات لبنی در سال ۱۳۹۶ استفاده شد. پنیر، خامه، شیرخشک بدون چربی و شیر نوشیدنی بعنوان محصولات مرجع و پر مصرف در نظر گرفته شدند. بعد از محاسبه درآمد خالص هر محصول مرجع، با در نظرگرفتن ترکیبات و نسبت تولید آنها، ارزش هر درصد چربی و پروتئین با استفاده از روش حداقل مربعات وزنی برآورد شد. ارزش هر درصد چربی و پروتئین بهترتیب ۲۷۴۱ و ۱۳۱۱ ریال و قیمت یک کیلوگرم شیر پایه با ۲/۳ درصد چربی و ۰/۳ درصد پروتئین ۱۲۷۰۴ ریال برآورد شد که اندکی بالاتر از قیمت پایه فعلی ۱۲۵۰۰ ریال بود. تفاوت ارزش ریالی باکیفیت­ترین و کم کیفیت­ترین شیر در روش قیمتگذاری چند مولفه ای بیش از دو برابر روش فعلی مابه التفاوت جزئی بود. برای افزایش قابلیت پذیرش قیمتگذاری چند مولفه­ای توسط شرکتهای لبنی و دامداران لازم است، در ساختار قیمت­گذاری فرآوردههای پروتئینی تجدید نظر صورت گیرد.

ترکیبات شیر, قیمتگذاری چند مولفهای, محصولات لبنی مرجع