مبین افتخاری - دانشآموخته کارشناسیارشد، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
محمد اکبری - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

ارزیابی آسیبپذیری آبهای زیرزمینی با هدف اولویتبندی این منابع از منظر بهرهبرداری، مدیریت و کنترل میزان آلودگیهای واردشده در مناطق مختلف دارای اهمیت میباشد. هدف از این پژوهش ارزیابی آسیبپذیری کیفی آبخوان دشت بیرجند با استفاده از مدل DRASTIC-LU بود. در این پژوهش مدل پایه DRASTIC با پارامتر کاربری اراضی توسعهیافته، استفادهشد. در این روش پارامترهای مدل پایه شامل عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، جنس خاک، توپوگرافی، مواد تشکیلدهنده منطقه سیرنشده و هدایت هیدرولیکی به همراه متغیر کاربری اراضی بهعنوان توسعه مدل بر اساس وزن­های استاندارد، در محیط GIS تحلیل و نقشه پهنه­بندی آسیب­پذیری تهیه شد. نقشه پهنهبندی آسیبپذیری مدل DRASTIC-LU، نشان داد که ۲۷/۶۲، ۰۷/۲۵، ۱۷/۱۰ و ۳۸/۲% از مساحت منطقه به ترتیب دارای آسیبپذیری کم تا متوسط، متوسط تا زیاد، کم و زیاد است. همچنین، تحلیل حساسیت مدل مورداستفاده جهت ارزیابی وزنهای اختصاصیافته صورت گرفت. جهت صحت سنجی مدل، همبستگی مدل با غلظت نیترات انجام شد؛ همبستگی ۸۶% بهدستآمده، نشاندهنده همبستگی مناسب این مدل با غلظت نیترات بهعنوان شاخص آلودگی آبهای زیرزمینی است.

آب زیرزمینی, آسیبپذیری, تحلیل حساسیت, دشت بیرجند, مناطق نیمهخشک