میثم تدین - استادیار گروه تکتونیک، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
رشید کتال - کارشناس ارشد معدن،گروه اکتشافات شرکت توسعه منابع انرژی،تهران

چکیده در شمال شرق ایران محدوده معدنی مس دوگان، در انتهای شمال شرقی کمربند ولکانیکی-ماگمایی پالئوژن ترود- چاه شیرین که میزبان کانسارهای مس زیادی است، به طور کسترده دارای آثار کانه سازی مس اکسیدی (مالاکیت و آزوریت) در سطح است. این منطقه در ۱۸ کیلومتری شمال گسل پی سنگی و فعال چپگرد و معکوس ترود با امتداد شرقی- غربی تا شمال شرقی- جنوب غربی واقع شده است و از نظر تکتونیکی بسیار فعال و تحت تاثیر شدید ساختارهای تکتونیکی شکنا قرار گرفته است. برداشت­های ساختاری انجام گرفته در منطقه که به بررسی چهارچوب ساختاری حاکم بر منطقه منجر شده است، نشانگر امتداد­های گسلی غالب شرقی- غربی، شمال غربی- جنوب شرقی و شمال شرقی-جنوب غربی است. مطالعات تکتونیکی در منطقه منجر به شناسایی  پهنه گسلی ۱۵ کیلومتری شرقی- غربی جنوب دوگان با سازوکار امتداد لغز راستگرد و گسل طویل شمال شرقی- جنوب غربی شمال دوگان با سازوکار معکوس شد. آنالیز تنش وارون انجام گرفته روی گسل­ها نشانگر تنش افقی شمال غربی- جنوب شرقی مسبب گسلش منطقه است. برداشت رخنمون­های مس اکسیدی و پهنه­های دگرسانی حاصل از سنجش از دور در منطقه نشانگر قرارگیری کانی سازی مس و دگرسانی­ها در پهنه­های گسلی با امتداد شرقی- غربی و در درجه بعدی شمالی-جنوبی تا شمال غربی- جنوب شرقی است. مطالعات انجام پذیرفته به منظور ایجاد ارتباط ساختارهای شکنا و کانی سازی مس اکسیدی منطقه دوگان پیشنهاد می­کند که ساختارهای شکنای اصلی، عمیق و متراکم و همچنین محل تلاقی گسلها،  محل­های کم فشار مستعد برای تمرکز مایعات مس­دار و درنتیجه کانی سازی مس اکسیدی هستند.

کلید واژه: پهنه گسلی ترود , ایران مرکزی , گسلهای میزبان کانه سازی , مس دوگان , تنش وارون