آرش حیدری - دانشجوی دکتری جامعهشناسی فرهنگی علامه طباطبایی
کریم رضادوست - دانشیار گروه جامعهشناسی شهید چمران اهواز
شهروز فروتن کیا - دانشجوی دکتری جامعهشناسی روستایی دانشگاه تهران

هدف اپژوهش حاضر آزمون نظریه ازهمگسیختگی نهادی در تبیین قانونگریزی است. برای این کار از یک سو به بررسی رابطه فردگرایی، پیشرفتگرایی، جهانگرایی و بت­وارگی پول ـ بهعنوان چهار ارزش فرهنگی برای موفقشدن ـ با قانونگریزی پرداختیم و از سوی دیگر رابطه پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی در دو بعد عینی و ذهنی را با قانونگریزی و ازهمگسیختگی نهادی و همچنین عناصر آن بررسی کردیم. روش این پژوهش پیمایش بود. پرسشنامه تهیهشده از مقیاس­های ازهمگسیختگی نهادی، پایگاه اجتماعیـ اقتصادی عینی و ذهنی و قانونگریزی تشکیل شده بود. جامعه نمونه این پژوهش کل دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که از طریق نمونهگیری طبقهای ۴۰۰ نفر از آنها بهصورت تصادفی انتخاب شدند. یافتهها نشان داد که ازهمگسیختگی نهادی با قانونگریزی رابطه معنادار و مثبت دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که اثر فردگرایی و بت­وارگی پول بر قانونگریزی معنادار است و اثر پیشرفت­گرایی و جهانگرایی قابل چشم­پوشی است. از سوی دیگر، نتایج نشان داد که قانونگریزی با پایگاه اجتماعیـ اقتصادی رابطه ندارد. همچنین بین پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی عینی و ازهمگسیختگی نهادی همبستگی مثبت و ضعیفی مشاهده شد.

قانونگریزی, ازهمگسیختگی نهادی, فردگرایی, پیشرفت گرایی, جهانگرایی, بت وارگی پول