صادق ابراهیمی
محمد نایب پور
محمد اسدی فرد
حمیدرضا محمد زاده مهنه

مرزها ضمن آنکه عامل جداکننده دو واحد سیاسی هستند، عامل پیوند فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ملتها نیز محسوب میشوند. در کشورهایی نظیر ایران که با برنامهریزی نظام سلطه، مرز از میان قومیتها گذرانده شده، وابستگیهای متعددی وجود دارد که در صورت مدیریت، برنامهریزی و سیاستگذاری مناسب، چهبسا به فرصت تبدیل شود و مرزهای دو کشور را به عامل وحدت، ثبات و امنیت در دو سوی مرز، تبدیل نماید. مدل مدیریت یکپارچه مرزی، میتواند گام بزرگی جهت دستیابی به مدیریت بهینه مرزها باشد. با به استقلال رسیدن چندین کشور در سواحل دریای مازندران، پس از فروپاشی شوروی سابق، نیاز شدید به ایجاد توافقهایی میان همه کشورهای ساحلی احساس میشود تا میزان بهرهمندی هر یک از این کشورها را از منابع و امکانات دریای مازندران بهدرستی و منصفانه تحت مقرراتی مشخص درآورد. تحقیق حاضر در جهت دستیابی به شناخت کامل و درک بهتر شاخصهای موثر در مدیریت مرزها و با هدف تبیین فرایند و زمینههای انعقاد قرارداد انتظامات مرزی ایران و شوروی (۱۹۵۷ م) و تاثیر مولفههای آن بر مدیریت مرزهای دریایی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نظر هدف کاربردی است، برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شده است و روش تجزیهوتحلیل مطالب و یافتهها بهطور استنباطی و تحلیل محتوی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که قرارداد انتظامات ایران و شوروی ۱۹۵۷ م تاثیرات مثبتی بر مرزهای جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی داشته و در حال حاضر نیز این قرارداد، میتواند در بسیاری از موارد بهعنوان مرجعی برای رفع مشکلات و حوادث دریایی مورد استفاده قرار گیرد که این امر در مدیریت بهینه مرزهای دریایی نیز تاثیر مثبت دارد.

قرارداد, انتظامات مرزی, مدیریت, مرز, مرز دریایی