یاسر موحدین - دانشجوی دکترای مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران،
محمدحسین عابدی - عضو گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران،

در فضاهای سکونتی پیشینیان این مرز و بوم، مفهوم خانه به عنوان مکانی که نه تنها برای رفع نیازهای اولیه از آن استفاده می شد، بلکه به عنوان معنای اصلی آن یعنی مکانی که آدمی هویت فردی خود را در آن می یابد، وجود داشت. خانه هایی که کاملا مطابق با اصول طراحی بومی و براساس اقلیم خاص هر منطقه توسط دستان توانای معماران ایرانی ساخته می شدند. امروزه با کاهش بستر مناسب برای تعاملات اجتماعی، از هیجانات تعلق زای شهروندان کاسته شده و "خانه" در مفهوم اصیل خود به دلیل بی توجهی، غفلت و ناآگاهی مدیران شهری و شهروندان، سرزندگی سابق خود را از دست داده و این میراث گرانبها، دچار ضعف و نابسامانیهای متعددی شده است. در پژوهش مورد نظر هدف ارزیابی معماری خانه های معاصر بر اساس میزان مطلوبیت هنجارهای حاصل از مبانی نظری حس تعلق می باشد. تامین نشاط و سرزندگی یکی از دغدغه های اصلی مردم و نظام مدیریت شهری است. زیرا که تمامی کوشش انسان ها در زندگی برای دستیابی به شادابی و نشاط در آینده است. خانه در گذشته علاوه بر کارکردهای عملکردی، عامل "روابط متقابل اجتماعی" نیز بودند. متاسفانه در دوره معاصر ، انسان ها شروع به ساخت خانه هایی در کنار یکدیگر کردند و با رواج تفکرات مدرن، زندگی اجتماعی درون خانه های شهر هر روز کمرنگ تر شد. خالی شدن خانه از شور و نشاط، به سبب عدم وجود آسایش و راحتی، عدم امنیت و .... منجر به مرگ تدریجی حیات اجتماعی در آنها شده است. باید اذعان داشت که کیفیت خانه ها، نوع ارتباط و چگونگی روابط اجتماعی حاکم بر آنها، بعنوان نخستین فضایی که فرد به آن حس تعلق دارد، اهمیت توجه به این فضا را صد چندان می کند و بر این اساس می بایست به دنبال چاره جویی جهت بهتر شدن کیفیت خانه های امروزی باشیم. عواملی همچون "غنای فرهنگی و ایجاد روابط متقابل اجتماعی".

حس مکان، حس تعلق، خانه ایرانی، سر زندگی، تعاملات اجتماعی.