شیلا آشکاوند - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه طراحی پوشاک، دانشگاه غیرانتفاعی مارلیک، نوشهر، مازندران، ایران
علی محمودی عالمی - استادیار گروه هنر، دانشگاه غیرانتفاعی مارلیک، نوشهر، مازندران، ایران

دوره صفوی از درخشان ترین دوره های طلایی صنعت بافندگی و نساجی ایران به شمار می رود، زیرا در این دوره شاه،امرا، درباریان و بزرگان اقوام، در لباس هایی از دیبا و پارچه هایی که به رشته های طلا و نقره مزین بود، می خرامیدند وبرای اسبان خود، بهترین و گرانبهاترین زین و برگ را تهیه می نمودند و در کاخ های شهری و چادرهای سفری خود،بهترین فرش ها، پرده ها و اثاثیه ها را که خود از بهترین انواع پارچه ها بوده است، استفاده و حتی بیش از حد نیاز به کارمی برده اند. به همین جهت کارخانه ها مقادیر زیادی از آنها را تهیه می کردند که علاوه بر مصرف داخلی، مقدار عمده ای ازآن را تجار، به بازارهای اروپا و روسیه حمل می کردند و در آنجا نیز توجه زیادی به آن می شد. نساجان ایرانی نیز بر اثراین اقبال، کوشیده اند تا در بافت انواع و اقسام پارچه ها از قبیل دیبا و پارچه های کتانی و اطلس و مخمل و غیره مهارتیابند و در رنگ آمیزی نیز به موفقیت شایانی دست یافته و به این طریق توانسته اند دقیق ترین و زیباترین انواع رنگ ها رابه کار گیرند. بافتن پارچه های ابریشمی به دوره طلایی خود رسیده و کارخانه های ایران بهترین انواع دیبا و مخمل راکه با رشته های ابریشمی رنگارنگ و گاه با رشته های نقره تزیین می شد، بافتند که بیشتر مخصوص خاندان سلطنتیبود. در عهد صفوی، نساجی به گذشته خود بازگشت و نقش پارچه ها از نفوذ هنر چینی رهایی یافت. از طرفی استفادهاز نقش انسان در پارچه ها بیشتر مورد توجه هنرمندان قرار گرفت که این نقش در پارچه های عهد صفوی گاه بر مبنایداستان های قدیمی بوده است. از این رو می بینیم که تاثیر نقاشی و نگارگری در طراحی پارچه های این عهد موثر، بودهاست. این پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تاریخی است. چگونگی گردآوری اطلاعات در این پژوهش به روش اسنادی (کتابخانه ای) است که براساس آن کلیه منابع وشواهد مورد مطالعه و فیش برداری قرار خواهند گرفت.

پوشاک بانوان، طرح، نقش، صفویه