علی محمودی عالمی - استادیار گروه هنر، دانشگاه غیرانتفاعی مارلیک، نوشهر، مازندران، ایران
alimahmodialami@yahoo.com

عهد سلجوقیان یکی از دورههای درخشان هنری است. شکوفایی هنرها در این دوره همچنین مدیون آرامش و ثباتسیاسی قلمرو سلجوقیان است که در آن هنرمندان توانستند آثار متعددی به وجود آورند. همچنین وجود وزیریدانشمند، چون خواجه نظام الملک در دستگاه حکومتی سلجوقیان، باعث رونق صنایع و فنون شد. هنر سلجوقی برهنرسایر سرزمین ها تاثیر گذاشت و محصولات هنری دوران سلجوقی در شکل گیری نهایی الگوهای هنر اسلامی در ایران وسرزمین هایی که تحت تاثیر مستقیم آنها قرار داشتند، اهمیت اساسی و بنیادی داشت. سلجوقیان خود را حامی ومشوق هنر و صنعت می دانستند. در این دوره ایران مهمترین صادرکننده منسوجات به کشورهای مدیترانه بود.سلجوقیان تمام کارگاه های پارچه بافی آلبویه را تصرف کرده و از نقش و نگارهای متنوع آنان استفاده می کردند. ازرخدادهای مهم در صنعت پارچه بافی این فاصله زمانی، ابداع و ظهور خط نگاره ها و کتیبه های کوفی بر روی منسوجاتبود که عمدتا به منسوجات طراز شهرت داشتند. هدف از انجام این پژوهش شناسایی نقوش به کار رفته در پارچه هایعصر سلجوقی و دسته بندی نقش مایه های پارچه های این عصر به منظور سهولت کاربرد آنها در طراحی لباس می باشد.این پژوهش براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی، براساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات به روش اسنادی است که براساس آن کلیه منابع و شواهد تاریخی مرتبط، مورد مطالعه وفیش برداری قرار می گیرد.

پارچه، منسوجات، نقش مایه، دوران اسلامی، سلجوقی