سمیرا شهبازی - استادیار بیماریشناسی گیاهی، پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای ایران
ناصر صفایی - دانشیار بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
امیر موسوی - دانشیار بیوتکنولوژی گیاهی، پژوهشکده ملی تحقیقات ژنتیک و مهندسی زیستی، تهران، ایران
فروغ سنجریان - استادیار بیوتکنولوژی گیاهی، پژوهشکده ملی تحقیقات ژنتیک و مهندسی زیستی، تهران، ایران
مهسا کریمی - کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مقدمه: ‏‏از ‏‏مخرب‏ترین ‏‏بیماری‏های ‏‏گندم، ‏‏بلایت ‏‏فوزاریومی ‏‏است ‏‏که ‏‏علاوه ‏‏بر ‏‏کاهش ‏‏عملکرد ‏‏مایکوتوکسین ‏‏داکسی‏نیوالنول ‏‏را ‏‏که ‏‏یک ‏‏ممانعت ‏‏کننده ‏‏از ‏‏سنتز ‏‏پروتیین ‏‏است ‏‏و ‏‏سلامت ‏‏انسان ‏‏و ‏‏دام ‏‏را ‏‏به ‏‏خطر ‏‏می‏اندازد، ‏‏تولید ‏‏می‏کند‏. ‏‏ویژگی‏های‏ ‏‏ریخت‏شناسی‏ ‏‏و ‏‏بیماری‏زا‏یی ‏‏جدایه‏های ‏‏Fusarium graminearum ‏‏آلوده ‏‏به ‏‏dsRNA ‏‏دستخوش ‏‏تغییراتی ‏‏مانند ‏‏کاهش ‏‏شدت ‏‏بیماری‏زا‏یی ‏‏و ‏‏کاهش ‏‏میزان ‏‏مایکوتوکسین ‏‏داکسی‏نیوالنول ‏‏می‏شوند. ‏‏مطالعات ‏‏گذشته ‏‏نشان ‏‏داده‏اند ‏‏که ‏‏بیان ‏‏استیل ‏‏ترانس ‏‏فراز ‏‏مخمری ‏‏(ScAYT۱) ‏‏که ‏‏یک ‏‏۳- ‏‏O- تریکوتسین ‏‏استیل ‏‏ترانس ‏‏فراز ‏‏است ‏‏و ‏‏داکسی‏نیوالنول ‏‏را ‏‏به ‏‏شکل‏ ‏‏استیله ‏‏آن ‏‏که ‏‏به ‏‏مراتب ‏‏سمیت ‏‏پایین‏تری ‏‏‏دارد ‏‏تبدیل ‏‏می‏کند، ‏‏قادر ‏‏است ‏‏حساسیت ‏‏به ‏‏توکسین ‏‏را ‏‏در ‏‏مخمرهای ‏‏موتانت ‏‏به ‏‏شدت ‏‏کاهش ‏‏دهد. ‏‏‏‏‏ مواد ‏‏و ‏‏روش‏‏ها: ‏‏در ‏‏این ‏‏مطالعه، ‏‏ژن ‏‏AYT۱ ‏‏با ‏‏استفاده ‏‏از ‏‏اگروباکتریوم ‏‏به ‏‏گیاه ‏‏مدل ‏‏توتون ‏‏انتقال ‏‏داده ‏‏شد. ‏‏به ‏‏منظور ‏‏بررسی ‏‏اینکه ‏‏بیان ‏‏ScAYT۱ ‏‏در ‏‏توتون‏های ‏‏تراریخت ‏‏می‏تواند ‏‏در ‏‏سم‏زدایی ‏‏از ‏‏مایکوتوکسین ‏‏داکسی‏نیوالنول ‏‏موجود ‏‏در ‏‏عصاره ‏‏قارچ ‏‏موثر ‏‏باشد ‏‏و ‏‏همچنین، ‏‏مطالعه ‏‏اثر ‏‏آلودگی ‏‏به ‏‏dsRNA ‏‏در ‏‏میزان ‏‏سم‏زدایی ‏‏و ‏‏مقاومت ‏‏گیاهچه‏ها، ‏‏نسل ‏‏دوم ‏‏گیاهان ‏‏توتون ‏‏تراریخت ‏‏با ‏‏عصاره ‏‏استخراج ‏‏شده ‏‏از ‏‏کشت ‏‏جدایه‏های ‏‏F.graminearum ‏‏دارای ‏‏dsRNA ‏‏و ‏‏فاقد ‏‏آن ‏‏تیمار ‏‏شدند. ‏‏‏‏‏ نتایج: ‏‏ارزیابی‏های ‏‏درون ‏‏شیشه‏ای ‏‏انجام ‏‏شده ‏‏با ‏‏استفاده ‏‏از ‏‏عصاره ‏‏کشت ‏‏جدایه‏های ‏‏فوزاریوم ‏‏دارای ‏‏dsRNA ‏‏و ‏‏فاقد ‏‏آن ‏‏و ‏‏ppm ‏‏۱۰ ‏‏مایکوتوکسین ‏‏داکسی‏نیوالنول، ‏‏بروز ‏‏سطوح ‏‏متفاوتی ‏‏از ‏‏مقاومت ‏‏را ‏‏در ‏‏گیاهان ‏‏تراریخت ‏‏نشان ‏‏داد. ‏‏‏‏‏ بحث ‏‏و ‏‏نتیجه‏ گیری: ‏‏نتایج ‏‏این ‏‏مطالعه ‏‏نشان ‏‏می‏دهد ‏‏که ‏‏بیان ‏‏تراژن ‏‏AYT۱ ‏‏و ‏‏آلودگی ‏‏فوزاریوم ‏‏به ‏‏dsRNA ‏‏می‏توانند ‏‏در ‏‏القای ‏‏تحمل ‏‏به ‏‏داکسی‏نیوالنول ‏‏و ‏‏به ‏‏دنبال ‏‏آن ‏‏افزایش ‏‏مقاومت ‏‏به ‏‏بیماری ‏‏بلایت ‏‏فوزاریومی ‏‏سنبله ‏‏گندم ‏‏موثر ‏‏باشند.

بلایت ‏‏فوزاریومی ‏‏سنبله ‏‏گندم, ‏‏سم ‏‏زدایی, ‏‏مایکوتوکسین, ‏‏dsRNA