زهرا نوره - دکترای تخصصی رشته تغذیه طیور گروه علوم دام، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
کامران طاهرپور - دانشیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
محمد اکبری قرایی - استادیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
حسن شیرزادی - استادیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
حسینعلی قاسمی - دانشیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، استان مرکزی، ایران

بهمنظور بررسی تاثیر عصاره هیدروالکلی گیاه چویر، آنتیبیوتیک، پروبیوتیک و مخلوط ویتامین-سلنیوم بر عملکرد رشد و پاسخ ایمنی جوجههای گوشتی تحت شرایط تنش گرمایی، آزمایشی با استفاده از ۳۵۰ قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه (راس ۳۰۸) در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت تیمار و پنج تکرار (۱۰ جوجه در هر تکرار) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار فاقد تنش و بدون افزودنی در جیره (شاهد منفی)، تیمار تحت تنش گرمایی و بدون افزودنی در جیره (شاهد مثبت)، شاهد مثبت + آنتیبیوتیک، شاهد مثبت + پروبیوتیک، شاهد مثبت + مخلوط ویتامین-سلنیوم، و شاهد مثبت + ۲۰۰ یا ۴۰۰ میلیگرم در کیلوگرم عصاره چویر. نتایج نشان داد همه مکملهای مورد مطالعه اثر منفی تنش گرمایی بر عملکرد را کاهش دادند (p>۰/۰۵). در مقایسه با گروه شاهد مثبت، همه تیمارهای آزمایشی به استثنای تیمار آنتی بیتیک، میزان لنفوسیت را افزایش ولی میزان هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت را کاهش داد(p>۰/۰۵). تیتر کلی و IgG ثانیوه برعلیه SRBC در جوجه هایی که مکمل دریافت کردند در شرایط تنش گرمایی بیش تر بود(p>۰/۰۵). سطح بالای عصاره چویر ایمنی سلولی در پاسخ به تزریق فیتوهماگلوتینین در پوست پرده پا را افزایش داد(p>۰/۰۵). براساس نتایج این آزمایش استفاده از ۴۰۰ میلی گرم ئر کیلوگرم عصاره چویر در جوجه های گوشتی عملکرد رشد و پاسخ ایمنی را در شرایط تنش گرمایی بهبود می بخشد و می تواند به عنوان ی جایگزین مناسب برای آنتی بیوتیک ها و مکمل های رایج در شرایط تنش گرمایی استفاده شود.

ایمنی سلولی, ایمنی همورال, سلولهای خونی, عصاره هیدروالکلی, عملکرد