مهران کنعانی - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
اسماعیل چمنی - استاد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
علی اکبر شکوهیان - دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
موسی ترابی - استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

گل محمدی (Rosa damascena Mill.) از گونه­های ارزشمند جنس رز بوده که اسانس آن در بسیاری از صنایع مانند آرایشی، بهداشتی و دارویی استفاده می­شود. در پژوهش حاضر، ترکیب اجزای اسانس گل محمدی طی مراحل مختلف نمو گل (۱- غنچه گل ۲- گل نیمه­باز ۳- گل کامل باز شده و ۴- گل در آغاز پیری) طی سال ۱۳۹۷ در منطقه ارومیه مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس گل محمدی به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر تهیه شد. کمترین و بیشترین مقدار اسیدیته شیره سلولی به­ترتیب در مرحله غنچه گل و گل در آغاز پیری مشاهده شد. آنالیز ترکیب اجزای اسانس بوسیله دستگاه GC-MS نشان داد نونادکان، هنی­کوسان، سیترونلول، ژرانیول و زد-۵-نونادسن از اصلی­ترین اجزای اسانس بودند. بالاترین نسبت سیترونلول/ژرانیول در مرحله گل کامل باز شده به­دست آمد. بالاترین میزان آلفا-پینن در مرحله غنچه گل تولید شد و بتا- میرسن نیز به­طور اختصاصی در مرحله غنچه گل تولید شد. بالاترین میزان ۲-فنیل­اتانول و همچنین دو ترکیب اوژنول و ژرانیال نیز بهطور اختصاصی در مرحله گل کامل تولید شدند، در حالی­که آلکان دوکوسان تنها در این مرحله تولید نشد. نتایج نشان داد با توجه به کاربرد اسانس در بخش آرایشی، بهداشتی و یا استفاده پزشکی، میتوان از بخش­های متفاوت گل در زمان نمو گل اسانس­گیری نمود.

‏۲-فنیلاتانول, اوژنول, ژرانیول, سیترونلول, نمو گلبرگ