مژگان بدیعی اول - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران
مهدی نیری - مربی گروه روان شناسی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران
میترا رفیعی شفیق - کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روان درمانی پویشی-حمایتی و شناختی- رفتاری بر افسردگی بیماران همودیالیزی انجام شد. این کارآزمایی بالینی بر روی بیماران همودیالیزی پذیرش شده در یک مرکز درمانی خصوصی دیالیز در سال ۱۳۹۳ انجام شده است. از بین این بیماران، ۴۵ بیمار انتخاب و به طور تصادفی در ۲ گروه آزمون و یک گروه شاهد قرار گرفتند. گروه های آزمون تحت روان درمانی پویشی-حمایتی یا شناختی- رفتاری قرار گرفتند (ده جلسه ۴۵ دقیقه ای ، یک بار در هفته). اما گروه شاهد هیچ درمانی را دریافت نکردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه افسردگی بک دوم استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کواریانس) با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: تحلیل کوواریانس نشان داد که روان درمانی پویشی-حمایتی و شناختی- رفتاری باعث کاهش افسردگی در بیماران همودیالیزی می شود (P <۰.۰۱). تاثیر درمان پویشی-حمایتی در کوتاه مدت (پیش آزمون-پس آزمون) به ترتیب ۱۵.۷۳ و.۰۷.۰۷ نمره و تاثیر درمان شناختی-رفتاری در کوتاه مدت ۹۳/۹ و در دراز مدت ۶۷/۱۰ بود. در نهایت  مقایسه پروفایل ها نشان داد که میانگین اثرات کوتاه مدت و بلند مدت در درمان پویشی-حمایتی بیشتر از درمان شناختی-رفتاری است. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، به نظر می رسد که روان درمانی پویشی-حمایتی بیشتر از درمان شناختی رفتاری در بهبود علائم افسردگی در بیماران همودیالیزی، موثر است.

افسردگی, درمان شناختی-رفتاری, روان درمانی پویشی-حمایتی, همودیالیز