حسام موقرنژاد - کارشناس ارشد عمران- مهندسی و مدیریت ساخت، موسسه آموزش عالی علوم و فناوری آریان، بابل
غلامرضا قدرتی امیری - استاد دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
سید حسن حسینی مقدم - استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر

کشورهای در حال تو سعه در مسیر رشد و گسترش زیر ساخت های خود به طور عمده با مشکل کمبود منابع مالی مواجه هستند. به منظور رفع و غلبه بر این مشکل مدل های تامین مالی متفاوتی ایجاد و به کار گرفته شده اند که از مهم ترین این مدل ها می توان به مدل ساخت، بهره برداری و انتقال (به اختصار BOT ) اشاره نمود. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه، در تلاش جهت به کارگیری قراردادهایی با این روش تامین مالی در پروژه های عمرانی و از آن جمله پروژه های راه سازی است. اما به سبب محدودیت دایره ی تجربیات از این نوع قراردادها در حوزه ی راه سازی در کشور ایران و نیز عدم وجود بازخورد روشن، مستند و موثق از کارایی و اثربخشی مدل BOT در پروژه های راه سازی، چشم انداز قابل اتکا و قابل اعتمادی برای طرفین قرارداد (بخش دولتی و بخش خصوصی) وجود ندارد که به موجب آن به آثار و نتایج این نوع از قراردادها از ابعاد و مناظر گوناگون اشراف یابند. پژوهش حاضر قصد دارد تا از طریق مصاحبه و پرسشنامه به بررسی و سنجش نظر کارشناسان حوزه ی راه سازی در کشور ایران در خص وص قراردادهای BOT پرداخته و با بهره گیری از تجربیات آنان در این خصوص، مدل تامین مالی BOT را در توسعه ی پروژه های راه سازی ارزیابی نماید و در نهایت نشان دهد که به کارگیری این مدل تامین مالی تا چه اندازه در بهبود پروژه های راه سازی از زوایای گوناگون، دارای اثرات مثبت و یا منفی می باشد. نتایج پژوهش صورت گرفته حاکی از آن است که BOT دارای شاخصه های مثبتی در زمینه هایی همچون جذب سرمایه، کاهش خطاها، افزایش نظم و هماهنگی، کاهش تاخیرهای زمانی و غیره است، که در نهایت منجر به باز خوردی مطلوب در پروژه ها خواهد گردید.

پروژه های راه سازی، مدل تامین مالی، قراردادهای ساخت، بهره برداری ، انتقال، ارزیابی، نظرسنجی