فرشاد سبزعلی پور - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
محمدعلی آقایی - دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
عادل آذر - استاد گروه مدیریت دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سحر سپاسی - دانشیار گروه حسابداری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مرور ادبیات موجود درباره بنیان­های نظری حاکمیت شرکتی حاکی از آن است که تئوری نمایندگی، چارچوب نظری غالب در این حوزه بوده است. برخی از محقیقن با طرح این ادعا که این تئوری توجه اندکی به فاکتورهای سازمانی معطوف داشته است، استفاده از تئوری اقتضایی در مطالعه حاکمیت شرکتی را مورد توجه قرار داده­اند. در این راستا، تحقیق حاضر به ارائه مدل اقتضایی تاثیر ساختار هیئت مدیره بر کیفیت سود پرداخته است. نمونه تحقیق شامل ۱۰۳ شرکت پذیرفته شده در بورس تهران طی دوره ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ است. برای ارائه مدل از رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری و نرم­افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که رقابت، استراتژی تجاری و اندازه شرکت به عنوان فاکتورهای اقتضایی بر ساختار هیئت مدیره تاثیر مثبت و معناداری دارند، همچنین، ساختار هیئت مدیره در رابطه بین فاکتورهای اقتضایی و کیفیت سود دارای نقش میانجی است و سازگاری بین این فاکتورها و ساختار هیئت مدیره بر کیفیت سود تاثیر دارد. بنابراین، در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر ساختار هیئت مدیره بر کیفیت سود با در نظر گرفتن فاکتورهای اقتضایی در قالب یک مدل ساختاری قابل تبیین است. 

تئوری نمایندگی, تئوری اقتضایی, ساختار هیئت مدیره, کیفیت سود, معادلات ساختاری.