رسول عبادی - استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر ایران

نثر فنی یکی از مهم ترین انواع ادبی است که در دوره جاهلی ظهور یافته و برای خود جایگاه ویژه ای کسب نموده است تا جایی که در ادوار مختلف ادبا و نویسندگان برجسته ای، آثار ارزشمند و زیبایی را به این نوع از نثر تالیف کرده و به ادب عربی ارزانی داشته اند. مقاله حاضر به پیدایش نثر فنی در ادب عربی و سیر تکامل آن از زمان شکل گیری تا پایان دوره اموی پرداخته و موضوعاتی از قبیل پیدایش نثر فنی و ماهیت آن و نیز انواع نثر در دوره های جاهلی و اموی و جلوه های فن در این دو دوره را مورد بحث و کنکاش قرار می دهد. شایان ذکر است که در تحلیل مظاهر فن در دوره های مذکور، برای هر کدام از انواع نثر یک نمونه از بهترین متون آن دوره انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت. نتیجه این پژوهش که به روش تاریخی – تحلیلی انجام گرفته بیانگر این نکته است که نثر فنی در دوره جاهلی وجود داشته و زخرف و آراستگی عنصر اساسی زبان عربی بوده و جز لاینفک آن محسوب می شود.

ادبیات عربی، نثر فنی، خطابه، سجع، ایجاز.