محسن مبینی دهکردی - استادیار میکروبیولوژی، دانشگاه شهرکرد، ایران
سحر جعفری دهکردی - کارشناسی ارشد زیستفناوری میکروبی، دانشگاه شهرکرد، ایران
بهناز صفار - استادیار زیست سلولی و مولکولی، دانشگاه شهرکرد، ایران

مقدمه: آمیلاز آنزیم هیدرولیزکننده نشاسته است که پیوندهای داخلی گلیکوزیدی در پلیساکاریدها را هیدرولیز میکند. آمیلازها یکی از آنزیمهای صنعتی مهم هستند که گستره وسیعی از کاربردها را دارا هستند؛ ازجمله تبدیل نشاسته به شربت قند، تولید سیکلودکسترینها؛ همچنین این آنزیمها در صنعت داروسازی و پزشکی کاربرد دارند. مواد و روشها: در این پژوهش، سویه باسیلوسلیکنیفورمیسگرمادوست و بومی که از چشمه آب گرم روستای قینرچه از توابع استان اردبیل جداسازی و خالصسازی شده بود در محیط نوترینت براث، در معرض پرتو ماورابنفش با طولموج ۲۵۴ نانومتر و از فاصله ۱متری بهمدت ۴۵ ثانیه در دستگاه هودلامینار قرار داده شد. کلیه سویههای جهشیافته جداسازیشده ازنظر تحمل دمایی و شوری، میزان تولید آمیلازو همچنین ازنظر مقاومت آنتیبیوتیکی با سویه والد مقایسه شدند. نتایج: از بین ۷۰ نمونه جهشیافته جداسازیشده تنها دو سویه بهنامهایB.L.۲.M.۱ و B.L.۲.M.۲توانستند میزان بیشتری آمیلاز نسبت به سویه والد تولید کنند. تفاوت در تولید آنزیم با تغییر در میزان رشد باکتریهای جهشیافته همراه شد؛ بهطوری که تمامی اختلافهای مشاهدهشده ازنظر آماری در سطح ۵درصد معنادار بودند. میزان تولید آنزیم در سویه B.L.۲.M.۱ در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد بعد از ۷۲ ساعت ۷/۴۱درصد نسبت به سویه والد افزایش نشان داد. از طرف دیگر میزان تحمل دمایی و شوری در باکتری جهشیافته B.L.۲.M.۱ از سایر باکتریهای مطالعهشده بیشتر ارزیابی شد. بحث و نتیجهگیری: برآیند جهشهای تصادفی ایجادشده در باکتری جهشیافته B.L.۲.M.۱سبب بروز فنوتیپ جدیدی شده است که افزایش میزان تولید آنزیم، افزایش سرعت رشد سلولی، افزایش مقاومت به دماهای بالاتر و افزایش تحمل شوری از مهمترین آنها هستند. با توجه به ویژگیهای مثبت و منحصربهفرد ایجادشده در جهشیافته ذکرشده، زمینه برای مطالعات تکمیلی بهمنظورتولید و بهینهسازی آنزیم آمیلاز مقاوم به حرارت فراهم شده است.

باسیلوسلیکنیفورمیس, گرمادوست, جهشزایی, آمیلاز, پرتو ماورابنفش