شکوفه رفیعیان - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه تهران، ایران
محمدعلی آموزگار - استاد میکروبیولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمود شوندی - استادیار بیوتکنولوژی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
حجت الله کاظمی - استادیار شیمی تجزیه، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
مهدی بامروت - دانشجوی دکتری شیمی تجزیه، مجتمع آزمایشگاهی شرکت گیاه، تهران، ایران

مقدمه: آفتکشهای ارگانوفسفاته بهشکل گسترده در کشاورزی استفاده و درصد زیادی از آنها به محیطزیست رها میشوند و آثار مضری بر سلامت اکوسیستمها، حیات وحش و انسانها میگذارند. با توجه به روند افزایش شوری در بخش کشاورزی بهویژه شوری زهآبها و نیاز به پاکسازی و استفاده دوباره این آبها به دلیل مشکل کمآبی، تقاضا برای روشهای تیمار جدید رو به افزایش است. پاکسازی زیستی روشی کارآمد و سازگار با محیطزیست است که برای حذف این آلایندهها استفاده میشود. مواد و روشها: روش غنیسازی هدفمند برای جداسازی باکتریهای نمکدوست با قابلیت تجزیه آفتکش ارگانوفسفاته کلرپیریفوس استفاده و سویه برتر با توجه به بیشترین رشد و تحملپذیری در حضور آفتکش انتخاب شد. توانایی سویه منتخب در تجزیه آفتکش با تحلیل کروماتوگرافی گازی-اسپکترومتری جرمی سنجیده و شناسایی سویه به روش مولکولی انجام شد. شرایط بهینه رشدی که شرایط تجزیه بهتر را نشان دهد، با بررسی اثر فاکتورهای دما، اسیدیته، درصد نمک و غلظت کلرپیریفوس بر رشد در حضور آفتکش (تنها منبع کربن) بررسی شد. نتایج: سویه منتخب با کد CDB۵ در محیط پایه معدنی و بدون محرک رشد، ۲۳/۲۵ درصد کلرپیریفوس را طی ۱۰ روز تجزیه کرد. با شناسایی مولکولی مشخص شد که این سویه نمکدوست به جنس Halomonas sp. تعلق دارد. بررسی اثر فاکتورها در حضور کلرپیریفوس (تنها منبع کربن) نشان داد که سویه منتخب، بیشترین رشد را در دمای ۳۵ درجه سانتیگراد، اسیدیته ۷، نمک ۱۰ درصد و غلظت ۶۰۰ میلیگرم در لیتر کلرپیریفوس دارد. بحث و نتیجهگیری: باکتریهای نمکدوست به علت سازگاری با شرایط نمکی، گزینه مناسبی برای حذف آفتکشهای ارگانوفسفاته در محیطهای آلوده شور هستند.

نمکدوستها, آفتکشها, کلرپیریفوس, پاکسازی زیستی, کروماتوگرافی گازی-اسپکترومتری جرمی