اکبر اصغری زمانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
حسین کریم زاده - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
عذرا فضائلی کلوانق - دانشگاه تبریز،تبریز،ایران

رشد شهرها و افزایش جمعیت آن در دهههای اخیر، زمین شهری را به کالایی ارزشمند از جهت اقتصادی و کمیاب تبدیل کرده است. این روند رو به رشد، موجب تقویت هرچه بیشتر نظریه استفاده از زمین در جهت منافع عمومی شهروندان شده و نقش برنامهریزی کاربری اراضی را پررنگتر کرده است.با این وجود گسترش مناسبات سرمایه­­­داری در شهرها، اقتصاد زمین و اضافه ارزش ناشی از آن را که به دلیل محدودیت عرضه و افزایش  تقاضا ایجاد می­­­شود به وسیلهای برای کسب سود اقتصادی تبدیل کرده؛ به گونهای که این ارزش مازاد، شهروندان را ترغیب میکند که کاربری زمین خویش را حتی به شکل غیرقانونی تغییر داده و کاربریهایی با سودآوری متناسب با این ارزش را جایگزین کنند. این تغییر، مغایرتهای کاربری-کارکردی در طرحهای تفصیلی را موجب شده و سبب ایجاد نابسامانی در شهرها می شود که منطقه یک شهر تبریز نیز از این امر مستثنی نیست. این پژوهش براساس  هدف در گروه تحقیقات کاربردی قرار میگیرد و به لحاظ ماهیت و گرد­آوری داده­ها توصیفی- تحلیلی محسوب می شود.قیمت زمین برای دو دوره ۱۳۹۰- ۱۳۸۵ و ۱۳۹۴-۱۳۹۰ و تغییرات کاربری در منطقه از طریق برداشت میدانی جمعآوری و برای تعیین رابطه بین قیمت و میزان تغییرات از ضریب همبستگی پیرسون؛ جهت تحلیل پراکندگی و تمرکز تغییرات در ارتباط با محدوده های قیمتی از مدل تحلیل لکههای داغ و در رابطه با شبکه ارتباطی از تابع کرنل و دستور بافر در محیط GIS استفاده گردیده است.نتیجه ضریب پیرسون برای دوره اول برابر ۸۴۰. و دوره دوم، ۰۸۵۳ می باشد که بیانگر وجود همبستگی مثبت و بالا بین دو متغیر قیمت و میزان تغییرات است. بیشترین تغییرات صورت گرفته نیز در محلههای با قیمت زمین بیشتر می باشد.همچنین ۹۶.۷ درصد از کل مغایرت­ها در فاصله صد متری شبکه معابر بوده که از این مقدار نیز ۵۲.۶درصد در فاصله ۲۵ متری راههای اصلی قرار دارد.

مغایرت کاربری- کارکردی, قیمت زمین شهری, منطقه ۱, تبریز