زهرا احمدی پور - استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
میثم میرزائی تبار - دانشآموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس

گسترش شهرنشینی، توسعه فضایی و کالبدی و افزایش اهمیت و نقش شهرها در عرصههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... زمینهساز توجه بیشتر و تلاش بازیگران برای به کنترل درآوردن فضاها و افزایش حوزه نفوذ، رقابت بازیگران و خلق مناظر و ریخت خاصی در شهرها شده است. گسترش و تنوع مسائل و بارز شدن نقش سیاست و قدرت در شهر هم در سطح ملی و هم بینالمللی، موجب توجه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به فضاهای شهری و شکلگیری شاخهای جدید از ژئوپلیتیک با عنوان ژئوپلیتیک شهری شده است. ژئوپلیتیک شهری، روابط متقابل جغرافیا، قدرت و سیاست را در فضاها و مکانهای شهری بررسی میکند که برآیند این روابط، شکلگیری رقابت میان عناصر شهری و بازتاب فضایی حاصل از آن است. هدف مقاله حاضر که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای به انجام رسیده است، تبیین مفهوم "رقابت" در ژئوپلیتیک شهری با توجه به نظریات اقتصاد سیاسی و اکولوژی سیاسی شهر و بررسی بازتابهای فضایی آن در شهر است. نتایج نشان میدهد که "رقابت" از مفاهیم کلیدی در ژئوپلیتیک شهری است که بازتابهای فضایی رقابت عناصر شهری، در قالب اقدامات مسالمتآمیز و خشونتآمیز در مقیاسهای مختلف از سطح محلی تا جهانی از قبیل رقابتهای شهرها در سطح بینالمللی برای میزبانی رویدادهای بزرگ، خلق مناظر و نمادها و خشونتها و درگیریهای شهری قابل بحث است.

شهر, رقابت, ژئوپلیتیک شهری, اقتصاد سیاسی, اکولوژی سیاسی