محمد فولادی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم
مریم رحمانی - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم

 ارتباط غیرکلامی یکی از راه­های ایجاد ارتباط در بین ما انسان­ها است. در این نوع ارتباط، عنصر کلام دخالتی در انتقال پیام ندارد. ارتباط غیرکلامی گاه آن­چنان موثر می­باشد که حتی نسبت به ارتباط کلامی از اهمیت بیشتری برخوردار می­شود. کاربرد این شیوه از انتقال پیام، در جهت انتقال ارزش­های اخلاقی و تربیتی، از دیرباز در بین ادیبان ما شناخته شده بوده است. سعدی از جمله ادبایی است که در کتاب گلستان خود به کاربرد این شیوه عنایت ویژه­ای داشته است. در این مقاله که با هدف شناخت هر چه بهتر پیوند ارتباطات غیر کلامی و مقوله تعلیم و تربیت در گلستان سعدی، و به روش تحلیلی- توصیفی به رشته تحریر درآمده، تلاش گردیده است تا انواع ارتباطات  غیرکلامی در گلستان سعدی مشخص شود. لذا ارتباطات غیرکلامی در این کتاب در هفت مبحث: زبان بدن و رفتار، چهره (گریه، خنده، نگاه، عصبانیت، زیبایی)، صداها، نمادها و نشانه­ها، طعم­ها، عطر و بو، و پیام­های نوشتاری طبقه­بندی و تحلیل گردید. نتیجه این تحقیق نشان از کاربرد آگاهانه این روش در جهت انتقال پیام­های اخلاقی و تربیتی در گلستان سعدی دارد. 

سفر خیالی, گنبد فیروزه, سفر قهرمان درون, ماهان, پیرسون و کیمار