بررسی رابطه حالات و مقامات عرفانی با شگردهای بلاغی
عنوان مقاله: بررسی رابطه حالات و مقامات عرفانی با شگردهای بلاغی
شناسه ملی مقاله: JR_ADFA-6-2_007
منتشر شده در در سال 1395
شناسه ملی مقاله: JR_ADFA-6-2_007
منتشر شده در در سال 1395
مشخصات نویسندگان مقاله:
علیرضا فولادی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان
عباس شاه علی رامشه - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
خلاصه مقاله:
علیرضا فولادی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان
عباس شاه علی رامشه - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
زبان عارف تنها دریچهای است که از طریق آن میتوان از فراسوی قرنها به دنیای پیچیده ذهن و ضمیر او راه برد. همه تجربههای عرفا، خود را در شعر و نثر ایشان آینگی میکنند، هرچه تجربههای عرفانی عرفا از علمالیقین بهسوی عینالیقین و حقالیقین پیچیدهتر میشود، زبان بلاغی آنها نیز از تشبیه به سوی استعاره و نماد و تناقض، رمزگون میشود. ما در این نوشتار، با تبیین مبانی نظری مقامات هفتگانه و حالات دهگانه عرفانی از کتب صوفیه و برشمردن عوامل موثر در کیفیت گفتار عارف، یعنی «حالت صحو یا سکر»، «نوع حال و مقام عارف»، «گوینده و مخاطب»، «قصد عارف برای تعلیم یا تجربیبودن آن» و «ساختار طبیعی زبان» به دستهبندی بلاغی دیگری از گزارههای عرفانی دست زدهایم. بهطورکلی در مواردی قصد عارف تعلیم است و لذا بیانش «تشبیه و تمثیلمحور» و برخی احوال عاشق و معشوق، شهودمحور و بهتبع آن، بیان «استعاره محور» است؛ در مواردی مقامات و اطوار متقابل عاشق و معشوق، رفتارمحور و بهتبع آن، بیان «کنایه محور» میشود و در برخی حالات و مقامات، کلام حاصل بیخویشی و فناست و لذا «تناقضگونه و رمزمحور» است.
کلمات کلیدی: زبان عرفان, بلاغت, حالات و مقامات عرفانی, گفتار عارف, شگردهای بلاغی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1200175/