انسیه خزعلی - دانشیار دانشگاه الزهرا
اشرف بصیری - -----------

«نجیب کیلانی» از جمله نویسندگان متعهد بر این باور بود که دستاوردهای هنری و ادبی باید در جهت اعتلای فرهنگ اسلامی به کار گرفته شود؛ لذا داستان نویسی به سبک واقعگرایانه را نوعی نیاز جهان عرب و بهویژه جامعه مصر میدانست و آنچه داستانهای وی را از دیگر ادیبان معاصر خود متمایز مینمود، داشتن روح و رنگ دینی و تعهد وی به قضایای اسلامی است و اهمیت این امر، نگارش تحقیق پیشرو را ضروری مینمود. تبیین سبک واقعگرایی در داستانهای کوتاه او به عنوان هدف این پژوهش نیز خود نقطه عطفی در این امر است که کیلانی با تمسک به این مکتب و بهرهگیری از آموزههای اسلامی، مشکلات جامعه را مطرح و اذهان را برای چارهجویی و درک آن فرامیخواند. این تحقیق به شیوه کتابخانهای با بررسی عناصر داستانی در مجموعه داستانهای کوتاه «کابوس»، سبک واقعگرایی انتقادی وی را در طرح موضوعات اجتماعی تبیین میکند و این نتیجه حاصل شده است که کیلانی موضوعاتی را که رنگ و بوی اسلامی و پیام اخلاقی دارند، به عنوان محور داستانهای واقعگرایانه خود به خدمت گرفته و با پردازش سه عنصر داستانی زاویه دید، شخصیت و پیرنگ بیش از سایر عناصر، داستانی کوتاه اما هدفمند را به رشته تحریر درآورده است.

اسلامگرایی., داستان کوتاه, عناصر داستانی, کیلانی, واقعگرایی