علی شماعی - دانشیار دانشگاه خوارزمی
محمد عین شاهی میرزا - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
جواد ملکان - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

در طی چند دهه اخیر به دنبال تحولات صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و مهاجرت از روستاها به شهر­ها رشد و گسترش مناطق حاشیه نشین، انواع آسیبهای اجتماعی را به دنبال داشته است. امروزه آسیب­های اجتماعی از مهمترین عوامل تهدید کننده امنیت درکلانشهرها محسوب می­شوند. افزایش روز افزون تعداد مجرمین در کلانشهرها بخصوص در کشورهای در حال توسعه مهمترین دغدغه مدیران شهری است. با توجه به ضرورتهای امنیتی، اقتصادی و اجتماعی این مسئله، شناسایی عوامل و عناصر موثر بر افزایش جرایم شهری به عنوان نخستین راهکار در دستور کار برنامه­ریزان شهری است. تحقیق حاضر در راستای شناسایی عوامل موثر بر بروز جرائم و آسیبهای اجتماعی به منظور پیشگیری و کنترل انجام گرفته است. حاشیهنشینی به عنوان یکی از بستر­های مهم بروز آسیب­های اجتماعی است که همواره با گسترش آن شاهد افزایش ناامنی اجتماعی -  اقتصادی می­شود. نتایج حاصله از این پژوهش مشخص می­سازد در این مناطق  به خاطر تزلزل ارزشهای انسانی، انواع آسیبها و جرایم (چه به مثابه انحراف و چه در زمره بیماری یا اختلال) به راحتی می­تواند رشد کند. بیعدالتی­های اجتماعی و اقتصادی و به ویژه رشد ضعیف توسعه فرهنگی زمینه ساز بسیاری از جرایم شهری است. فقر فرهنگی و اقتصادی که به دنبال خود فرسودگی کالبد شهری را موجب میشود، مهمترین عوامل و زمینه­های رشد و گسترش جرایم شهری است. در این تحقیق ضمن بررسی نظری و مفهومی آسیب­های اجتماعی، عوامل­ بروز جرائم و آسیب­ها در مناطق حاشیه­نشین در سه دسته عوامل اجتماعی-  فرهنگی، اقتصادی و کالبدی  تبیین گردیده است. 

آسیب های اجتماعی, حاشیه نشینی, جرایم, کلانشهرها