میرحسن رسولی صدقیانی - ۱. Dept. of Soil Sci., Faculty of Agric., Urmia Univ., Urmia, Iran.
حبیب خداوردیلو - ۱. Dept. of Soil Sci., Faculty of Agric., Urmia Univ., Urmia, Iran.
محسن برین - ۱. Dept. of Soil Sci., Faculty of Agric., Urmia Univ., Urmia, Iran.
سولماز کاظم علیلو - ۱. Dept. of Soil Sci., Faculty of Agric., Urmia Univ., Urmia, Iran.

استفاده از گیاهان و میکروبهای خاک  روشی نوید بخش برای پالایش سبز خاکهای آلوده به فلزات سنگین است. این مطالعه بهمنظور ارزیابی پتانسیل میکروبی خاک با سطوح غلظت­ کادمیم (صفر،  ۱۰، ۳۰ و ۱۰۰ میلیگرم بر کیلوگرم) و تیمار میکروبی شامل تلقیح قارچ ریشه ­های آربوسکولار (AMF) ترکیبی از گونه­ هایFunneliformis mosseae ، Rhizophagus irregularis و Rhizophagus fasciculatus و باکتری­ های محرک رشد گیاه (PGPR) ترکیبی از گونه­ های Pseudomonas  شامل برخی سویه­ هایP. fluorescens ، P.putida و  P. aeruginosa در حضور گیاه گل گندم انجام شد. خاک مورد استفاده  با نمک نیترات کادمیم به ­طور یکنواختی برای ایجاد غلظت­ های مختلف کادمیم آلوده شد. خاک آلوده شده استریل و سپس با AMF و PGPR مایه ­زنی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیم در خاک، درصد کلنیزاسیون، فراوانی باکتری­ های ریزوسفری، عملکرد و عملکرد نسبی شاخساره­ بهطور معنیداری (۰۵/۰P≤) کاهش یافت، درحالیکه مقدار پرولین، غلظت کادمیم در شاخساره و ریشه به ­طور معنیداری (۰۵/۰P≤) افزایش یافت. میانگین کادمیم استخراج شده در تیمارهای ­PGPR و AMF به ­ترتیب بیش از ۸/۱ و ۸/۲  و فاکتور انتقال کادمیم به ­ترتیب بیش از ۲/۱ و ۵/۱ برابر تیمارهای مشابه شاهد بود. چنین استنباط شود که مایهزنی میکروبی علاوه بر افزایش زیستتوده گیاه، در افزایش کارآیی پالایش ­سبز کادمیم توسط گیاه نقش مهمی ایفا می­کند.

Phytoremediation, Centaurea cyanus, Cd, Arbuscular mycorrhizal fungi, Plant growth promoting rhizobacteria., پالایش سبز, گل گندم, کادمیم, قارچ ریشههای آربوسکولار, باکتریهای محرک رشد گیاه