کامبیز وفایی - ۱. Department of Natural Resources Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran.
ام البنین بذرافشان - ۱. Department of Natural Resources Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran.
هادی رمضانی اعتدالی - ۲. Water Sciences and Engineering Department, Imam Khomeini International University (IKIU), Qazvin, Iran.

برآورد ردپای اکولوژیکی آب و تجارت آب مجازی در محصولات مختلف در مناطق خشک و نیمه­خشک مانند ایران میتوانند به مدیریت بهتر منابع محدود آب کمک کند. در این مطالعه، تغییرات مکانی و زمانی اجزای ردپای اکولوژیکی آب در محصول باغی بادام فاریاب و دیم برآورد شده و میزان حجم تجارت آب مجازی طی دوره آماری ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ در استانهای تولیدکننده در سطح ملی برآورد شده است. نتایج نشان داد، در باغات دیم، بهطور متوسط ردپای اکولوژیکی آب ۲/۹ متر مکعب بر کیلوگرم است که سهم آب سبز و خاکستری در کشت دیم ۷۲ و ۲۸ درصد است. استان ایلام و کهگیلویه و بویراحمد دارای بالاترین سهم آب سبز (بهترتیب ۹۱ و ۹۰ درصد) هستند، که دارای قابلیت بالایی در توسعه کشت دیم هستند. در مقابل متوسط ردپای اکولوژیکی آب در باغات فاریاب، ۴/۱۱ متر مکعب بر کیلوگرم است که بهترتیب سهم آب سبز، آبی و خاکستری ۱۹، ۷۱ و ۱۰ درصد است. از این نقطهنظر استانهای سیستان و بلوچستان، خوزستان و هرمزگان بهترتیب با ۹۰ و ۸۹ و ۸۸ درصد بیشترین سهم آب آبی را نسبت به مجموع ردپای اکولوژیکی آب در کشور دارا هستند، که توجه به روشهای بهینهسازی آبیاری ضرورت دارد. حجم کل آب مجازی تولید بادام دیم و فاریاب بهترتیب برابر با ۱۹۲۳ و ۸۲۴۲ میلیون متر مکعب است که از این مقدار، حدود ۹۲ درصد یعنی معادل ۹۳۴۳ میلیون متر مکعب در سال بهصورت تجارت آب مجازی از کشور صادر می­شود.

Water footprint, Rain-fed and Irrigated Almond, Provincial Level, National Level., ردپای آب, بادام دیم و فاریاب, مقیاس استانی, مقیاس ملی