محمدجواد زارعیان - ۱. Dept. of Water Eng., College of Agric., Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
سیدسعید اسلامیان - ۱. Dept. of Water Eng., College of Agric., Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
حمیدرضا صفوی - ۲. College of Civil Eng., Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.

این مطالعه بهمنظور بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تبخیر و تعرق و تعادل آن با منابع آب حوضه زاینده رود انجام گرفته است. دو ایستگاه شاخص هواشناسی در حوضه زایندهرود شامل ایستگاههای اصفهان و چلگرد که بهترتیب در شرق و غرب حوضه واقع شدهاند، بهعنوان ایستگاههای مورد بررسی انتخاب شدند. براساس روش وزندهی، ترکیبی از ۱۵ مدل GCM ایجاد گردید و الگوهای تغییر اقلیم شامل ایدهآل، متوسط و بحرانی تعریف گردیدند. با استفاده از الگوهای ارائه شده پیشنهادی، اثرات تغییر اقلیم روی دما و تبخیر و تعرق ایستگاه اصفهان و بارندگی ایستگاه چلگرد تحت دو سناریوی انتشار ۲A و ۱ B مورد بررسی قرار گرفت. دو شاخص برای مشخص نمودن وضعیت تعادل آب کشاورزی حوضه درنظر گرفته شد. نسبت تبخیر و تعرق شرق حوضه به بارندگی غرب حوضه بهعنوان شاخص EPR ( تعادل در آب موجود و مصرف آب کشاورزی) و نسبت کمبود حداکثر کمبود آب به نیاز آبی کشاورزی بهعنوان شاخص کمبود حداکثر (MD) درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که دمای سالانه شرق حوضه بین ۶۳/۰ تا ۱۳/۱ درجه سلسیوس افزایش پیدا خواهد کرد. کاهش بارندگی غرب حوضه نیز بین ۵/۶ تا ۳۰ درصد در الگوهای خوشبینانه تا بحرانی تغییر می نماید. فصل تابستان بیشترین مقدار افزایش دما و فصل زمستان بیشترین مقدار کاهش بارندگی را نشان دادند. سناریوی انتشار ۲ A افزایش دما و کاهش بارندگی را بیش از سناریوی انتشار ۱ B نشان داد. همچنین نتایج نشان دهنده افزایش ۱/۳ تا ۸/۴ درصدی تبخیر و تعرق پتانسیل در حوضه زایندهرود بود. مقدار شاخص EPR حوضه زایندهرود در الگوهای تغییر اقلیم مختلف، بین ۱۳ تا ۵۲ درصد و شاخص MD بین ۹ تا ۳۵ درصد افزایش مییابد. نتایج نشاندهنده بر هم خوردن تعادل مصرف آب کشاورزی در شرق حوضه با بارندگی در غرب حوضه است. بهعبارت دیگر در این شرایط بایستی برنامهریزی و مدیریت ویژهای برای ایجاد پایداری منابع آب در حوضه آبریز زاینده رود اتخاذ نمود.

Evapotranspiration, Balance of water resources, Climate change, Zayandeh-Rud river basin, Weighting method., تبخیر و تعرق, تعادل منابع آب, تغییر اقلیم, حوضه زایندهرود, روش وزندهی