مریم محمدی - دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس
جواد نیستانی - استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا هژبری¬نوبری - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس

استان کردستان از مناطقی است که در طی سدههای نخستین اسلامی اطلاعات اندکی از آن در دست داریم و به تبع در خصوص معماری و بناهای تاریخی و نادر این دوره نیز شناخت کافی وجود ندارد. در چنین وضعیتی بنای تاریخی امامزاده عقیل میتواند اطلاعات ذی­قیمتی فراهم آورد. این بنا در میان محوطه باستانی بزرگی از دوره سلجوقی و ایلخانی قرار گرفته و با توجه به سبکشناسی معماری و دادههای باستانشناسی، از ساختههای ارزشمند دوره سلجوقی و قرن ۶هجری به  شمار میآید و با بناهای گنبد علویان همدان، گنبد سرخ مراغه و بقعه پیر تاکستان قابل مقایسه بوده و علیرغم آسیبهای زیادی که متحمل شده، از نظر ساخت و بویژه تزیینات آجرکاری و کتیبهنگاری، حائز کمال اهمیت است. در خصوص صاحب مدفن اطلاعات مستندی در دست نیست، با این حال، این احتمال وجود دارد که علیرغم انتساب آن به امامزاده عقیل، همانند نمونههای مشابه و همزمان، آرامگاه یکی از حکام محلی بوده باشد.  

معماری اسلامی, معماری آرامگاهی, کردستان, حسنآباد یاسوکند, امامزاده عقیل