فاطمه اصلاحی فرشمی - دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
علی اصغر اصغرنژاد فرید - دانشیار انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران
خدیجه ابوالمعالی الحسینی - دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
جواد خلعتبری - دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی براستعاره های مثنوی معنوی بر بهبود ابعاد سرمایه روانشناختی در دانشجویان افسرده دختر صورت گرفت. ابتدا جهت استخراج استعاره های مثنوی معنوی، از تحلیل محتوای کیفی جهت دار (رهنمودی) و تحلیل محتوای کمی با نرم افزار MAXQDA استفاده شد. کدهای شناسایی شده به روش پایایی کدگزاران توسط ۵ صاحبنظر روانشناس اعتبارسنجی شد که با درجه توافق ۸۵/۰ تایید شده و در پروتکل ذهن آگاهی جایگزین شدند. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون به همراه گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل ۱۹۵ نفر از دانشجویان دختر که در سال ۹۸ دانشجوی رشته روانشناسی واحد چالوس بودند. ۴۰ دانشجواز طریق روش نمونه گیری هدفمند که نمرات بالایی در پرسشنامه افسردگی بک کسب نمودندانتخاب شده و به گونه ی تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه ۲۰ نفر) جای گذاری شدند. محتوای جلسات درمان ذهن آگاهی مبتنی بر استعاره های مثنوی معنوی در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه­ ای برای گروه آزمایش اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار۲۲- SPSS و روش تحلیل واریانس مختلط انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد بین میانگین ابعاد سرمایه روانشناختی(خودکارآمدی، امید، تاب آوری و خوش بینی) در گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معناداری (p <۰/۰۵)وجود داشت و همچنان در پیگیری یک ماهه وضعیت خود را حفظ نمود. بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که درمان ذهن آگاهی مبتنی بر استعاره های مثنوی معنوی موجب بهبود سرمایه روانشناختی دانشجویان دختر افسرده می شود.

ابعاد سرمایه روانشناختی, ذهن آگاهی, استعاره مثنوی معنوی, افسردگی