علیرضا کوچکی - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سید محمد سیدی - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی چندساله و ژئوفیت تریپلوئید بوده که میتواند تا ۸ الی ۱۴ سال به دوره زندگی خود ادامه دهد. در طول هر فصل زراعی، زعفران مراحل رشد را پس از گلدهی، با تولید بنه های دختری از بنه مادری طی میکند. در طی دوره رشد، بنه های جدید عموما در روی بنه های قدیمیتر تشکیل میشوند؛ به طوریکه تراکم گیاه افزایش مییابد. بر این اساس، تعداد گل و نیز عملکرد کلاله خشک زعفران در سال اول پایین بوده و در سالهای پنجم تا ششم پس از کاشت، به حداکثر مقدار خود میرسد. عملکرد کلاله زعفران اساسا وابسته به شرایط آب و هوایی و نیز بستر کشت در طی دوره تشکیل بنههای دختری میباشد. در این ارتباط، بیشتر پژوهشهای انجام شده پیرامون توسعه عملیات زراعی جدید و مناسبی است که بتواند منجر به افزایش سود اقتصادی و عملکرد زعفران شود. در این مقاله ابتدا فنولوژی زعفران بر اساس رفتار بنه های مادری دختری زعفران توصیف و بررسی شده و مروری بر عوامل موثر بر رفتار بنه های دختری زعفران در هر یک از مراحل فنولوژی گیاه صورت گرفته است.

بنه مادری, دوره رکود, سیستم ریشه, گلدهی