زینب علی پور میاندهی - دانشجوی کارشناس ارشد اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
سهراب محمودی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمد علی بهدانی - دانشیار زراعت و اصلاح نباتات، گروه پژوهشی زعفران دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمد حسن سیاری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

به منظور مطالعه اثرات مصرف انواع کودهای دامی، شیمیایی و بیولوژیک و وزن بنه بر ویژگی های گل و برگ زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در شهرستان مه ولات در سال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه اندازه بنه (۶-۴، ۱۰-۸ و ۱۴-۱۲ گرم)، سه سطح مصرف کود بیولوژیک (کود نیتروکسین، کود بیوسوپرفسفات و عدم مصرف کود بیولوژیک) و سه سطح مصرف کود دامی و شیمیایی رایج (۱۰۰%، ۵۰% و عدم مصرف کود دامی و شیمیایی) بودند. آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد و در آن کود دامی و شیمیایی رایج به عنوان فاکتور کرت اصلی و ترکیب فاکتوریل از کود بیولوژیک و وزن بنه به عنوان فاکتور کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر کود دامی و شیمیایی بر وزن خشک گل، وزن کلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ زعفران معنی دار بود، به گونه ای که بیشترین وزن خشک گل، وزن کلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ به ترتیب برابر با ۲۲/۰ گرم در مترمربع، ۲۴ میلی گرم در مترمربع، ۹/۱۵ برگ در بوته و ۸/۲۱ سانتی متر، با مصرف ۱۰۰% کود دامی و شیمیایی و کمترین آن در نتیجه عدم مصرف این کودها به دست آمد. تاثیر مصرف کود بیولوژیک بر تعداد برگ و طول برگ زعفران معنی-دار بود و بیشترین تعداد و طول برگ (به ترتیب با ۷/۱۶ برگ در بوته و ۳/۲۰ سانتی متر) با مصرف کود نیتروکسین، بیوسوپرفسفات و عدم مصرف کود بیولوژیک به دست آمد، ولی وزن کلاله و خامه تحت تاثیر مصرف کودهای بیولوژیک قرار نگرفت. کود بیولوژیک نیتروکسین باعث تغییر معنی داری در وزن گل خشک زعفران شد؛ در حالی که مصرف کود بیولوژیک بیوسوپرفسفات در وزن خشک گل زعفران تغییر معنی داری ایجاد نکرد. همچنین وزن خشک گل، وزن کلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ به طور معنی داری تحت تاثیر اندازه بنه قرار گرفت و با افزایش اندازه بنه بر مقدار این صفات افزوده شد. همچنین اثر متقابل مصرف کود دامی و شیمیایی و اندازه بنه بر وزن خشک گل، وزن کلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ معنی دار بود. اثر متقابل مصرف کود بیولوژیک و اندازه بنه بر وزن خشک گل و تعداد برگ و اثر متقابل مصرف کود دامی و شیمیایی و کود بیولوژیک بر تعداد برگ و طول برگ معنی دار بود.

برگ, خامه, کلاله, کود, وزن گل