وجیهه درستکار - Soil Sci., College of Agric, Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
مجید افیونی - Soil Sci., College of Agric, Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
امیرحسین خوشگفتارمنش - Soil Sci., College of Agric, Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
محمدرضا مصدقی - Soil Sci., College of Agric, Isf. Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
فرهاد رجالی - Karaj Insititue of Soil and Water, Karaj, Iran.

قارچ های میکوریز آربسکولار یکی از مهم ترین فاکتورهای موثر بر کیفیت خاک هستند و از طریق ترشحات خود بر بسیاری از ویژگی های خاک تاثیرمی گذارد. این پژوهش گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تیمار قارچ میکوریز آربسکولار شامل سه گونه ی غیربومی (Funneliformis mosseae، Claroideoglomus claroideum و Rhizophagus irregularis)، ترکیبی از سه گونه غیر بومی، ترکیبی از سه گونه به صورت بومی و یک تیمار خاک استریل در چهار سطح شوری ۱، ۵، ۱۰ و ۱۵ دسی زیمنس بر متر در حضور گیاه گندم انجام شد. حضور قارچ های میکوریز، باعث افزایش غلظت گلومالین آزاد و کل و همچنین غلظت کربوهیدرات قابل عصاره گیری با آب داغ و اسید رقیق در مقایسه با تیمار شاهد (فاقد قارچ) در همه سطوح شوری شده است. تاثیر مخلوطی از قارچ های بومی بر پارامترهای اندازه گیری شده در سطوح شوری ۱۰ و ۱۵ دسی زیمنس بر متر، بیش تر از مخلوطی از سه گونه قارچ غیر بومی بود. غلظت گلومالین آزاد و کل در همه سطوح شوری در تیمار حاوی مخلوطی از سه گونه غیر بومی بیشتر از هریک از گونه های غیر بومی مورد مطالعه بوده است. بیشترین تاثیر در افزایش غلظت گلومالین در خاک در سطح شوری ۱، ۵ و ۱۵ دسی زیمنس بر متر مربوط به گونه F. mosseae و در سطح شوری ۱۰ دسی زیمنس بر متر مربوط به گونه C. claroideum بوده است. براساس نتایج این پژوهش بین گونه های مختلف بومی و غیر بومی قارچ های میکوریز و شوری اثرات متقابلی از نظر تولید گلومالین و اثر بر غلظت کربوهیدرات ها در خاک وجود دارد.

Arbuscular mycorrhizal fungi, salinity, glomalin, carbohydrate., قارچ میکوریز آربسکولار, شوری, گلومالین, کربوهیدرات