اکرم عبدالهی ارجنکی - Dept. of Plant Protection, College of Agric, Shahrekord Univ., Shahrekord, Iran.
علی اکبر فدایی تهرانی - Dept. of Plant Protection, College of Agric, Shahrekord Univ., Shahrekord, Iran.

نماتدهای انگل گیاهی، خصوصا نماتدهای ریشه گرهی خسارت زیادی را به اغلب محصولات کشاورزی وارد می سازند و تلاش های زیادی برای کنترل آنها صورت می گیرد. در سال های اخیر مصرف پسماند یا لجن فاضلاب های شهری و صنعتی به عنوان کود آلی در کشاورزی رواج یافته است. به منظور بررسی تاثیر مصرف لجن فاضلاب بر جمعیت و خسارت نماتد ریشه گرهی روی گوجه فرنگی، درصدهای مختلف وزنی لجن (۰، ۴، ۸، ۱۵ و ۲۵% لجن در خاک) به خاک بستر گیاه در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار اضافه شد. ارزیابی نتایج ۹۰ روز پس از تلقیح با نماتد و با استفاده از شاخص های رشدی گیاه، میزان عناصر غذایی در گیاه، پارامترهای رشد و نموی نماتد و تغییرات سلولی و بافتی ایجاد شده، انجام شد. تجزیه واریانس نتایج حاصل، نشان دهنده تاثیر معنی دار لجن فضلاب بر شاخص های رشدی گیاهان مورد آزمایش بود. به نحوی که با بالا رفتن درصد لجن مورد استفاده، رشد طولی، وزن تر و وزن خشک ساقه و ریشه گیاه افزایش یافت. استفاده از لجن فاضلاب همچنین سبب افزایش میزان نیتروژن، فسفر، کلسیم و منیزیم در اندام هوایی گیاهان تلقیح شده با نماتد ریشه گرهی گردید، درحالی که تغییرات میزان پتاسیم بسیار اندک بود. استفاده از لجن بر پارامترهای رشد و نموی نماتد نیز تاثیر قابل توجهی داشت، به طوری که با افزایش میزان لجن مورد استفاده، از تعداد گال، توده تخم و تخم های یک توده تخم ایجاد شده توسط نماتد کاسته شد.

Control, Root knot nematode, Sewage sludge, Tomato., کنترل, نماتد ریشه گرهی, پسماند, گوجه فرنگی