تورج هنر - Dept. of Water Eng. College of Agric., Shiraz Univ., Shiraz, Iran.
صادق مظلوم شهرکی - Dept. of Water Eng. College of Agric., Shiraz Univ., Shiraz, Iran.

سرریزهای استوانه ای و نیم استوانه ای در سیستم های توزیع و انتقال آب، اندازه گیری جریان و کنترل سطح آب در کانال های روباز مورد استفاده قرار می گیرند. با بررسی تحقیقات انجام گرفته پیرامون سرریزهای جانبی مشخص شد که تاکنون از این گونه از سرریزهای به صورت جانبی استفاده نشده است لذا به دلیل راندمان مناسب آبگیری یا اقتصادی بودن آنها و نیز سهولت ساخت این سرریزها، مطالعه خصوصیات هیدرولیکی سرریزهای استوانه ای و نیم استوانه ای نظیر ضریب دبی و عمق جریان روی تاج سرریز در آزمایشگاه هیدرولیک بخش مهندسی آب دانشگاه شیراز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این آزمایشات نشان می دهد که به دلیل عدم جداشدگی جریان از بدنه سرریز، ضریب دبی جریان در سرریزهای جانبی استوانه ای ونیم استوانه ای نسبت به سایر سرریزهای از جمله لبه پهن افزایش می یابد که این افزایش تا ۵۷ درصد هم مشاهده گردید و مشخص شد که با افزایش بار آبی در بالا دست سرریز ضریب دبی افزایش می یابد. لذا نتیجه گیری می شود که اجرای سرریزهای استوانه ای و یا نیم استوانه ای به صورت سرریز جانبی در مقایسه با سایر سرریزهای جانبی لبه پهن، ضمن کاهش در طول سرریز، افزایش راندمان هیدرولیکی و کاهش هزینه های اجرایی را به دنبال دارد.

Side weirs coefficient, Cylindrical side weirs, Semi-cylindrical Weirs, Spatially varied flow., ضریب سرریز جانبی, سرریزهای استوانه ای, سرریزهای نیمه استوانه ای, جریان متغیر مکانی