هاجر طاهری سودجانی
سیدحسن طباطبائی
مهدی قبادی نیا
حسین کاظمیان

استفاده از زئولیت به منظور جلوگیری از شستشوی نیترات در خاک کشاورزی مورد توجه است. در این تحقیق، بررسی تاثیر روش، مقدار کاربرد و اندازه زئولیت بر جذب نیترات پساب در خاک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها روی ۶ تیمار مختلف نحوه استفاده از زئولیت شامل، دو روش کاربرد (مخلوط و لایه ای)، دو نوع اندازه ذره (بین ۱۲۵ و ۶۳ میکرون و کوچکتر از ۶۳ میکرون) و دو مقدار مختلف (۲ و ۴ درصد) در داخل ۲۷ ستون پی وی سی با قطر اسمی (خارجی) ۱۱ سانتی متر و ارتفاع ۶۰ سانتی متر انجام شد. این آزمایش ها مشتمل بر ۸ تیمار و ۳ تکرار بود. تزریق پساب به داخل خاک ۱۳ مرتبه با تناوب هفتگی تکرار شد. در دور آبیاری یک، چهار، نه و سیزدهم از پساب ورودی و زه آب خروجی از هر ستون نمونه گیری و میزان نیترات تعیین شد. نتایج نشان داد که راندمان جذب نیترات در تیمار های مخلوط و لایه ای نسبت به تیمار شاهد به طور میانگین به ترتیب ۲۸/۱۶۴ و ۷۳/۳۵۰ درصد افزایش داشت. با توجه به تجزیه آماری اثر روش کاربرد زئولیت، دور آبیاری، اندازه ذرات زئولیت، مقدار زئولیت به کار رفته بر راندمان جذب نیترات توسط خاک و زئولیت در سطح یک درصد معنی دار شد و با ریزتر شدن اندازه ذرات و افزایش میزان کاربرد زئولیت جذب نیترات توسط خاک به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد با افزایش دور آبیاری میزان جذب نیترات در خاک کاهش می یابد.

Nitrate, Zeolite, Soil, Method of application, Sewage., نیترات, زئولیت, پساب شهری, جذب, ستون خاک.